Lê Công Tuấn Anh
Lê Công Tuấn Anh (2 tháng 2 năm 1967 – 17 tháng 10 năm 1996) là một nam diễn viên người Việt Nam, được biết đến là gương mặt diễn viên xuất sắc và nổi tiếng nhất của điện ảnh Việt Nam thập niên 1990. Quang Đông ki sốt trong bộ phim Vị đắng tình yêu là vai diễn nổi tiếng nhất của anh.
| Lê Công Tuấn Anh | |
|---|---|
 | |
| Tên khai sinh | Lê Công Tuấn Anh |
| Sinh | 2 tháng 2, 1967 Sài Gòn, Việt Nam Cộng hòa |
| Mất | 17 tháng 10, 1996 (29 tuổi) Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam |
| Tên khác | Lê Công |
| Nghề nghiệp | Diễn viên |
| Hoạt động | 1986 - 1996 |
| Vai diễn đáng chú ý | Vị đắng tình yêu (vai Quang Đông ki sốt) Hiệp sĩ cuối cùng Em còn nhớ hay em đã quên (vai Quang Sơn) Ngọt ngào và man trá (vai Tuấn) Mặt trời đêm (vai Đại) |
Tuổi thơSửa đổi
Lê Công Tuấn Anh sinh ngày 2 tháng 2 năm 1967 (23 tháng 12 năm Bính Ngọ) tại thành phố Sài Gòn. Tên thường gọi của anh là Lê Công.[1]
Lê Công Tuấn Anh có cả ba và mẹ đều là người Huế. Ngay từ khi còn rất nhỏ đến năm 10 tuổi, Lê Công Tuấn Anh sống cùng bà nội. Nhưng sau đó, ba mẹ của Lê Công Tuấn Anh đã chia tay. Ban đầu, Lê Công ở với ba, nhưng vào ngày 3/1/1977, ba của Lê Công đột ngột qua đời, sau đó anh theo mẹ (bà Nguyễn Thị Vinh) về ở tại chợ cũ phường Tam Hòa, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai và theo học lớp 6, 7 tại trường cấp I, II Tam Hòa A (nay là Trường THCS Bình Đa), nhưng không lâu sau đó, anh bị mẹ bỏ rơi với lý do tái giá và theo chồng về sống tại Vũng Tàu, có một cô con gái riêng với chồng sau tên Kim Anh. Năm 1980–1981, 1981–1982, căn cứ lời khai trong lý lịch khi nhập học thì Lê Công Tuấn Anh là người theo đạo Thiên Chúa; tên thánh của anh là Philippe.[2][2]
Sau cú sốc gia đình đổ vỡ vào năm lên 10, thời điểm này trở thành những ngày tháng tối tăm nhất trong cuộc đời của Lê Công Tuấn Anh.[3]
Anh bắt đầu cuộc sống như một đứa trẻ bụi đời, lang thang; tuổi thơ của anh gắn liền với bụi đường hè phố; cuộc sống vô cùng vất vả. Hằng ngày, anh kiếm sống bằng các công việc vặt như bán báo dạo, đánh giày… và thậm chí trước đó có lúc phải đi ăn xin.[2]
Năm 12 tuổi, Lê Công được đưa vào Trường Giáo dục thiếu niên 3 vào năm 1979. Ở đây, Lê Công Tuấn Anh được học văn hóa và học nghề dưới sự chăm lo của "bà Phước". Ở trường, nhờ vào tính cách hiền lành, chịu khó, siêng năng nên Lê Công Tuấn Anh được các thầy yêu mến. Và cũng nhờ ngoại hình ưa nhìn nên anh được chọn giúp việc cho phòng y tế của trường.[2]
Anh làm việc rất chăm chỉ và thông minh, vì thầy chỉ cần nói một lần là anh nhớ chính xác tên thuốc và công dụng của thuốc. Ở trường, anh là trợ lý đắc lực cho thầy giáo Mến – Trưởng phòng y tế của trường. Ban ngày anh làm việc ở trường, còn tối thì về trại ngủ.[2][3]
Một thời gian sau, anh được một người cô ruột là bà Lê Thị Ngoan, 63 tuổi bảo lãnh đưa về nuôi dưỡng tại nhà gia đình người cô này, trú tại số 48 đường Huỳnh Tịnh Của, Quận 3. Chính giai đoạn này đã khiến cuộc đời Lê Công Tuấn Anh thực sự thay đổi.[2][3]
Mặc dù nhà người cô tuy nghèo, nhưng Lê Công vẫn được cô cho đi học. Lê Công học cấp II tại trường Trung học Tân Định, Quận 3 đến năm lớp 9. Sau đó, anh đi học nghề thợ hàn tại Trung tâm Dạy nghề Q.3. Tại đây, năng khiếu về nghệ thuật của anh bắt đầu bộc lộ.[2]
Anh đạt được nhiều giải thưởng trong các cuộc thi diễn văn nghệ quần chúng về cho trường. Trong đó, đáng chú ý là vở kịch Ngộ nhận do anh làm đạo diễn kiêm diễn viên chính và tác giả kịch bản đạt được giải thưởng cao.[2][3]
Tính cáchSửa đổi
Ngay từ khi còn rất nhỏ, Lê Công Tuấn Anh đã bộc lộ là một cậu bé có tính cách rất nhạy cảm và vô cùng thông minh, nhưng lại hiếu động một cách kỳ lạ. Khi ở Trường Giáo dục thiếu niên 3, Lê Công Tuấn Anh lại được các thầy đánh giá là một thiếu niên có tính cách khác hẳn những đứa trẻ lang thang bụi đời khác. Lê Công Tuấn Anh hiền lành, chịu khó, siêng năng nên được các thầy quý mến.[2]
Những người quen biết Lê Công Tuấn Anh từ trước và sau khi nổi tiếng nhận xét tính cách của anh hầu như không thay đổi, hiền lành, chân thật với người thân và tất cả mọi người.[2]
Không chỉ là ngôi sao thần tượng hàng đầu, Lê Công Tuấn Anh còn nổi bật với tính cách hòa đồng, thân thiện, luôn quan tâm đến mọi người xung quanh và đặc biệt là phong cách sống rất giản dị của mình[4]. Anh được bạn bè, đồng nghiệp và người hâm mộ yêu mến bởi cá tính hiền lành, nhút nhát, dễ mến, cũng như là người nghệ sĩ có một trái tim nhân hậu và là người sống nội tâm.[5]
Với phương châm sống "luôn giúp đỡ, luôn sẻ chia", Lê Công Tuấn Anh còn được biết đến với nhiều hoạt động từ thiện, anh dành hầu hết tiền đóng phim cho việc giúp đỡ những trẻ em lang thang, bụi đời có cùng hoàn cảnh với mình trước đây, trong khi bản thân anh chỉ sống trong một căn hộ thuê khá tồi tàn và đơn sơ[6]. Ngoài ra anh cũng luôn đồng cảm và sẻ chia với những người nghèo khổ, khó khăn trong xã hội.[5]
Sự nghiệp nghệ thuậtSửa đổi
Trái ngược với cuộc sống riêng tư đầy bất hạnh và bi kịch của mình, cuộc đời sự nghiệp của Lê Công Tuấn Anh đã đạt được những vinh quang bằng tài năng diễn xuất bẩm sinh lẫn sự khổ luyện của bản thân.
Sau khi ra trường, anh đi làm thợ hàn nhưng do đam mê nghệ thuật nên anh cũng tham gia vào các phong trào văn hóa văn nghệ tại Nhà văn hóa Quận 3. Tình cờ, nghệ sĩ Lê Bình phụ trách văn hóa quần chúng Quận 3 đã phát hiện ra năng khiếu diễn xuất bẩm sinh của Lê Công Tuấn Anh, nên đã giúp đỡ Lê Công, và khuyến khích anh đóng thử kịch nói.[2]
Vào năm khi Lê Công Tuấn Anh được 18–19 tuổi, một hôm, anh và bạn gái tên Hồng Điệp đến Đoàn kịch nói Kim Cương thử vai làm diễn viên. Hôm đó còn hơn 400 thí sinh dự thi nhưng chỉ chọn hơn 10 người và Lê Công Tuấn Anh không dám dự thi mà chỉ hỗ trợ tinh thần cho cô bạn gái, nhận lời làm phụ diễn cho bạn. Tuy nhiên, khi thấy anh lấp ló ở hậu đài, nghệ sĩ Kim Cương đã nhận thấy tiềm năng ở Lê Công, nên anh và cô bạn Hồng Điệp đều được nhận vào đoàn kịch.[2][7]
Lê Công Tuấn Anh khởi đầu với các vai diễn quần chúng, nhưng sau đó, anh được đóng một vai phụ, vai nhân chứng trong vở kịch Nhân danh công lý. Sau đó, anh được đóng vai Chu Xung trong vở Lôi Vũ, nhờ vai diễn ấn tượng mà anh đã lọt vào tầm ngắm của các nhà làm phim điện ảnh.[2]
Tuy chỉ được diễn những vai nhỏ cho đoàn kịch, nhưng nhờ những bước khởi đầu đó mà anh đã mạnh dạn đến xin thử vai tại cuộc tuyển chọn diễn viên cho bộ phim Tìm vàng của đạo diễn Lê Xuân Hoàng.[5] Cuối cùng, nhờ được sự tiến cử của diễn viên Trọng Hải, đồng thời cũng là người đầu tiên phát hiện ra khả năng đóng phim của Lê Công, Lê Công được giao vai họa sĩ, vai diễn đầu tiên trong sự nghiệp của mình.[2][5] Ban đầu, anh cũng không thành công lắm ở lĩnh vực điện ảnh, nên khi đóng được vài phim anh lại trở lại đoàn kịch Kim Cương.[2]
Khoảng một năm sau, anh bất ngờ nhận được lời mời đóng vai bác sĩ Quang "Đông ki sốt" trong bộ phim Vị đắng tình yêu của đạo diễn Lê Xuân Hoàng. Lần này, Lê Công Tuấn Anh lại rời sân khấu kịch để trở lại với phim trường. Và lần trở lại này, anh đã thực sự thành công, vai diễn Quang "Đông ki sốt" của Lê Công Tuấn Anh trở thành một hiện tượng trong giới điện ảnh, chỉ trong vòng một đêm, cái tên Lê Công Tuấn Anh đã trở nên nổi tiếng.[2]
Có thể nói cú bén duyên với nghệ thuật thứ 7 đã làm thay đổi cuộc đời anh. Với vẻ ngoài điển trai, gương mặt hiền lành với ánh mắt buồn đượm nhiều suy tư đầy sức quyến rũ, Lê Công Tuấn Anh đã chinh phục trái tim người xem trong hầu hết các phim anh tham gia vai chính như Vị đắng tình yêu, Tuổi thơ dữ dội, Em còn nhớ hay em đã quên, Anh chỉ có mình em, Vĩnh biệt Cali, Vĩnh biệt mùa hè, Xác chết trên cao nguyên, Cô thủ môn tội nghiệp, Áo trắng sân trường, Mặt trời đêm, Sao phượng còn buồn, Hoa quỳnh nở muộn, Bến bờ khát vọng, Tình biển, Ngọt ngào và man trá,...[2][5]
Đặc biệt là vai diễn "chàng Đông ki sốt" ngơ ngác, si tình và say đắm với tình yêu đầu trong sáng của Vị đắng tình yêu, vai diễn giúp anh trở thành thần tượng của giới trẻ thập niên 90, đồng thời là vai diễn để đời của anh. Cũng sau vai diễn chàng Đông ki sốt, tên tuổi Lê Công Tuấn Anh bắt đầu lên như diều gặp gió. Không chỉ được các hãng phim Thành phố Hồ Chí Minh săn đón, các hãng phim Trung ương cũng rất muốn anh ký hợp đồng đóng phim với họ.[2] Trung bình một năm Lê Công Tuấn Anh đóng đến 20 bộ phim, nhiều khi anh phải thức trắng đêm để hoàn thành vai diễn của mình trong 4 ngày, thậm chí 2 ngày, chưa kể có những kịch bản anh phải từ chối vì quá bận rộn.[2][3]
Năm 1995, anh tiếp tục được vinh danh trong vai trò một diễn viên xuất sắc khi hoá thân vào vai Đại – một thanh niên trẻ vô tình bị mắc căn bệnh thế kỷ AIDS trong bộ phim Mặt trời đêm với giải Mai vàng thứ ba trong sự nghiệp cho Nam diễn viên chính xuất sắc nhất.[2][7]
Năm 1996, Lê Công có cú đột phá lớn bằng vai diễn "chàng trai bị tâm thần" với diễn biến tâm trạng phức tạp trong bộ phim truyền hình nổi tiếng Ngọt ngào và man trá, trong phim anh diễn cùng lúc hai nhân vật khác nhau, đây đồng thời cũng là bộ phim cuối cùng trong sự nghiệp của Lê Công Tuấn Anh.[2][7]
Anh cũng nhận được rất nhiều giải thưởng danh giá trong sự nghiệp diễn xuất của mình, nhưng đáng chú ý là: hai giải thưởng kép "Nam diễn viên chính xuất sắc nhất" tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 10 vào năm 1993. Ngoài ra, anh từng ba năm liên tiếp nhận giải Mai vàng – diễn viên được yêu thích nhất vào các năm 1993, 1994 và 1995.[2][7]
Chưa đầy 10 năm trong làng điện ảnh, Lê Công đã đóng gần 70 bộ phim cho cả điện ảnh miền Nam và miền Bắc.[6][7]
Bên lĩnh vực sân khấu, Lê Công Tuấn Anh cũng đã đoạt Huy chương vàng tại Hội diễn Sân khấu toàn quốc đợt 2 tại Thành phố Hồ Chí Minh năm 1995 với vai Sỏi trong vở kịch Bước qua lời nguyền.[2]
Anh được công chúng lẫn giới phê bình đánh giá cao trong các vai diễn mình tham gia và được mọi người thừa nhận là tài năng kiệt xuất của điện ảnh[4]. Bởi mỗi bộ phim anh tham gia diễn xuất đều để lại những dấu ấn rất sâu đậm và gây xúc động nơi người xem.
Qua đờiSửa đổi
Ngày 17 tháng 10 năm 1996, công chúng Việt Nam bàng hoàng và sửng sốt khi nghe tin Lê Công Tuấn Anh đã tự tử. Nguyên nhân cái chết của anh hiện vẫn chưa thống nhất, theo VietNamNet, anh đã "đột ngột ra đi sau khi uống 37 viên thuốc ngủ"; còn theo VnExpress: anh chết "sau khi uống nhiều viên thuốc sốt rét trong tình trạng say khướt"[8].
Có hàng trăm câu chuyện được thêu dệt về cái chết của Lê Công Tuấn Anh. Theo lời đồn đại, anh không chịu nổi cú sốc sau khi chia tay mối tình sâu nặng với người mẫu Minh Anh[8]. Còn theo lời của đạo diễn Nguyễn Hữu Phần và cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn thì nguyên nhân dẫn đến cái chết của Lê Công Tuấn Anh là bởi cuộc sống của anh quá cô đơn.[9] Năm 2007, theo lời Minh Anh, trong thời gian hai người yêu nhau, Lê Công Tuấn Anh có tình cảm với một diễn viên trẻ tên V. Vì Lê Công Tuấn Anh nhiều lần hứa chấm dứt nhưng vẫn tiếp tục có quan hệ với V. nên Minh Anh quyết định chia tay. Khi thấy không thể hàn gắn được với Minh Anh, Lê Công Tuấn Anh tự tử [10].
Ở tuổi 29, anh đã ra đi khi còn đứng trên đỉnh cao của sự nghiệp diễn xuất. Anh mất đi để lại niềm nhớ tiếc trong lòng nhiều khán giả điện ảnh Việt Nam[8].
Đám tang của Lê Công Tuấn Anh là một trong những đám tang lớn nhất của Việt Nam, đồng thời là đám tang lớn nhất của nghệ sĩ Việt Nam với hàng chục ngàn người hâm mộ đưa tiễn[11]. Cái chết của anh trở thành một sự kiện lớn và thu hút rất nhiều sự quan tâm của các hãng thông tấn xã lớn nhất tại Việt Nam cũng như công chúng trên khắp cả nước. Chỉ trong vòng một đêm sau cái chết của anh, hai tờ nhật báo nổi tiếng nhất Việt Nam là Tuổi Trẻ và Thanh Niên cạnh tranh nhau về quyền được phát hành bản quyền về câu chuyện của Lê Công cũng như cái chết vì tự tử của anh, kéo theo đó là số lượng độc giả không ngừng tăng lên. Các độc giả liên tục gửi thư yêu cầu và gọi điện thoại đến phòng tin tức của tòa soạn, chỉ trong vòng một ngày họ nhận được ít nhất là 40 cuộc gọi đến tòa soạn chỉ để mong muốn các phóng viên tiếp tục đưa tin về ngôi sao quá cố nổi tiếng[12]. Trong khi đó, rất nhiều fan hâm mộ đổ về từ khắp nơi đã đứng xếp hàng chờ hàng giờ đồng hồ trước cổng chùa Xá Lợi – nơi tổ chức đám tang của Lê Công Tuấn Anh, để được vào thắp nhang và cũng như để bày tỏ lòng tiếc thương đối với thần tượng của mình. Ngày đưa tang, vì số lượng người hâm mộ đưa tiễn quá đông đã gây nên tình trạng tắc nghẽn giao thông tại nhiều đường phố lớn của Sài Gòn[13].
Trong cuốn sách "House of glass: culture, modernity, and the state in Southeast Asia" được xuất bản vào năm 2001, các nhà nghiên cứu về văn hóa châu Á Mandy Thomas và Russel H.-K.Heng đã bình luận rằng: "Cái chết của Lê Công Tuấn Anh đã thực sự biến anh từ một ngôi sao điện ảnh thành một biểu tượng nổi tiếng của Việt Nam"[12]. Ngôi mộ của anh được bạn bè lập tại chùa Nghệ sĩ và chùa Xá Lợi ở Thành phố Hồ Chí Minh.
Phim đã tham giaSửa đổi
- Tìm vàng
- Tuổi thơ dữ dội[14]
- Người cá
- Lời thề
- Tình biển
- Nàng Hương
- Tôi với em
- Đứa con rơi
- Mặt trời đêm
- Huyền thoại mẹ
- Hoa trinh nữ
- Mùa săn máu
- Hải đường trắng
- Tráng sĩ bồ đề
- Em và Michael
- Lá sầu riêng
- Thạch Sanh - Lý Thông
- Sau trận phong ba
- Sao phượng còn buồn?
- Người tình trễ xe
- Trái tim chó sói
- Phạm Công - Cúc Hoa
- 7 sắc cầu vồng
- Vị đắng tình yêu
- Vị đắng tình yêu 2
- Xác chết trên cao nguyên
- Ngọc trảng thần công
- Yểu điệu thục nữ
- Vĩnh biệt mùa hè
- Chuyện tình thời Sida
- Hiệp sĩ cuối cùng
- Bến bờ khát vọng
- Áo trắng sân trường
- Mảnh đất tình đời
- Anh chỉ có mình em
- Chiếc mặt nạ da người
- Vòng hoa Chăm-pây
- Bản tình ca cuối cùng
- Cô thủ môn tội nghiệp
- Gọi tình yêu quay về
- Hoa quỳnh nở muộn
- Chuyện tình hồ than thở
- Vòng vây tội lỗi
- Giang hồ trinh nữ
- Tình ngỡ đã phôi pha
- Vĩnh biệt Cali
- Người đẹp Tây Đô
- Bên dòng sông trẹm - phần 2
- Người đi tìm dĩ vãng
- Ngọt ngào và man trá
- Cha tôi và hai người đàn bà
- Tình nàng áo trắng
- Sắc hoa màu nhớ
- Em còn nhớ hay em đã quên
- U tôi
- Em không thể xa anh
- Đoạn cuối ở Bangkok
- Đam mê
Giải thưởngSửa đổi
| Năm | Giải thưởng / Sự kiện | Tên phim | Vai diễn | Hạng mục |
|---|---|---|---|---|
| 1993 | Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 10 | Vị đắng tình yêu | Quang Đông ki sốt | Nam diễn viên chính xuất sắc nhất (thể loại phim truyện nhựa) |
| Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 10 | Em còn nhớ hay em đã quên | Quang Sơn | Nam diễn viên chính xuất sắc nhất (thể loại phim truyện video) | |
| Giải Mai Vàng | Anh chỉ có mình em | Hoan | Nghệ sĩ được yêu thích nhất trong năm | |
| 1994 | Giải Mai Vàng | Anh chỉ có mình em | Hoan | Nghệ sĩ được yêu thích nhất trong năm |
| 1995 | Giải Mai Vàng | Mặt trời đêm | Đại | Nghệ sĩ được yêu thích nhất trong năm |
Chú thíchSửa đổi
- ^ “Diễn viên bạc mệnh Lê Công Tuấn Anh và những chuyện chưa kể”. Báo Điện tử Đài Tiếng nói Việt Nam. Truy cập 7 tháng 9 năm 2016.
- ^ a ă â b c d đ e ê g h i k l m n o ô ơ p q r s "Vị đắng" cuộc đời Lê Công Tuấn Anh
- ^ a ă â b c Stars in the shadows: celebrity, media and the state in Viet Nam
- ^ a ă “Lê Công Tuấn Anh trong ký ức Thu Hà”. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 8 năm 2009. Truy cập ngày 19 tháng 8 năm 2009.
- ^ a ă â b c Kể tiếp chuyện về Lê Công Tuấn Anh
- ^ a ă “Lê Công Tuấn Anh - một tài năng nghệ thuật bạc mệnh”. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 7 năm 2014. Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2012.
- ^ a ă â b c Lê Công Tuấn Anh nhân hậu và sẻ chia
- ^ a ă â “Những cái chết kỳ lạ của những người nổi tiếng”. Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 4 năm 2007. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2007.
- ^ “Chuyện chưa kể về vai diễn cuối cùng của Lê Công Tuấn Anh”. Truy cập 7 tháng 9 năm 2016.
- ^ Báo Điện ảnh - Kịch trường (ngày 1 tháng 8 năm 2007). “Bí mật cái chết của Lê Công Tuấn Anh”. Báo điện tử VnExpress (đăng lại). Truy cập ngày 12 tháng 7 năm 2013.
- ^ “Nghệ sĩ và khán giả khóc tiễn đưa Quang Đông-ki-sốt”. Bản gốc lưu trữ ngày 22 tháng 10 năm 2016. Truy cập ngày 21 tháng 10 năm 2016.
- ^ a ă Stars in the shadows: celebrity, media and the state in Viet Nam
- ^ Bạn bè nói về chuyện tình của Lê Công Tuấn Anh
- ^ Hoàng Khôi (ngày 19 tháng 10 năm 2015). “Bí ẩn về cái chết gây chấn động của Lê Công Tuấn Anh”. VietNamNet. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 8 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2018.
Liên kết ngoàiSửa đổi
- Lê Công Tuấn Anh trên IMDb (tiếng Anh)
- Những cái chết kỳ lạ của những người nổi tiếng trên Vietnamnet
- Các ngôi sao đoản mệnh Lưu trữ 2010-03-12 tại Wayback Machine trên giadinh.net
- Bạn bè nói về mối tình của Lê Công Tuấn Anh trên VnExpress
- LCTAnh một tài năng nghệ thuật bạc mệnh Lưu trữ 2009-02-10 tại Wayback Machine trên cailuongvietnam.com
- Kể chuyện về Lê Công Tuấn Anh trên dantri.com.vn
- Thu Hà và hồi ức về Lê Công Tuấn Anh Lưu trữ 2009-08-26 tại Wayback Machine trên thegioidienanh.vn
- Top 5 sao nam hot nhất 2008 trên dantri.com.vn
- Gặp lại Lê Công Tuấn Anh trong vị đắng tình yêu trên hanoimoi.com.vn
- Bàn thờ nhà tôi vẫn để ảnh Lê Công Tuấn Anh [liên kết hỏng] trên vnmedia.vn
- Liên hoan phim Việt Nam lần thứ X Lưu trữ 2009-12-13 tại Wayback Machine trên thegioidienanh.vn