Phân loại Động vật chân bụng (Bouchet & Rocroi, 2005)

Phân loại Động vật chân bụng dựa theo Philippe Bouchet và Jean-Pierre Rocroi hiện là bảng phân loại được cập nhật mới nhất trong hệ thống phân loại của về các loài động vật chân bụng. Bảng phân loại này được công bố năm 2005 trên tạp chí Malacologia; lúc công bố nó chứa tất cả các họ ốc sên còn sống, cũng như các loài hóa thạch.

Đây là hệ thống phân loại hoàn chỉnh đầu tiên sử dụng các khái niệm nhánh, và kết quả này dựa trên nghiên cứu phát sinh loài phân tử. Ngược lại, hầu hết các sơ đồ phân loại cổ hơn đối với các động vật chân bụng dựa trên đặc điểm hình thái để phân loại chúng, và sử dụng cấp phân loại như bộ, liên bộ và phân bộ, là đặc trưng của các phân loại hiện đại vẫn được duy trì theo phân loại Linnaean.

Các nhánh chính

Thông tin trong bảng phân loại này được biểu diễn theo sơ đồ tiếnh hóa. Nó giúp dễ nhớ tuy nhiên phân loại này mang tính chất tạm thời: một số phân loại vẫn chỉ ở cấp "nhóm" hoặc "nhóm không chính thức", và chúng có thể thay đổi khi có nhiều thông tin được cập nhật. Bản mẫu:Gastropoda taxonomy

Sơ đồ nhánh này dựa trên các thông tin sau:

Vị trí phân loại chưa chắc chắn của nhuyễn thể Paleozoi
Nhánh Patellogastropoda
Nhánh Vetigastropoda
Nhánh Cocculiniformia
Nhánh Neritimorpha
- Vị trí phân loại chưa chắc chắn của Neritimorpha Paleozoi
- Nhánh †Cyrtoneritimorpha
- Nhánh Cycloneritimorpha
Nhánh Caenogastropoda
- Vị trí phân loại không chắc chắn của Caenogastropoda
- Nhóm không chính thức Architaenioglossa
- Nhánh Sorbeoconcha
- Nhánh Hypsogastropoda
  - Nhánh Littorinimorpha
  - Nhóm không chính thức Ptenoglossa
  - Nhánh Neogastropoda
Nhánh Heterobranchia
- Nhóm không chính thức Lower Heterobranchia
- Nhóm không chính thức Opisthobranchia
  - Nhánh Cephalaspidea
  - Nhánh Thecosomata
  - Nhánh Gymnosomata
  - Nhánh Aplysiomorpha
  - Group Acochlidiacea
  - Nhánh Sacoglossa
  - Group Cylindrobullida
  - Nhánh Umbraculida
  - Nhánh Nudipleura
    - Nhánh Pleurobranchomorpha
    - Nhánh Nudibranchia
      - Nhánh Euctenidiacea
      - Nhánh Dexiarchia
        Nhánh Pseudoeuctenidiacea
        
        Nhánh Cladobranchia
        Nhánh Euarminida
        
        Nhánh Dendronotida
        
        Nhánh Aeolidida
- Nhóm không chính thức Pulmonata
  - Nhóm không chính thức Basommatophora
  - Nhánh Eupulmonata
    - Nhánh Systellommatophora
    - Nhánh Stylommatophora
      - Nhánh Elasmognatha
      - Nhánh Orthurethra
      - Nhóm không chính thức Sigmurethra

Phân loại

Dưới đây là danh sách phân loại chi tiết đến cấp liên họ và họ. Các tên nhánh không được canh thẳng dòng nhưng thứ bậc của chúng được thể hiện thông qua kích thước font chữ.

Vị trí phân loại không chắc chắn của nhuyễn thể Paleozoi

(chỉ có ở dạng hóa thạch)

Vị trí không chắc chắn (Gastropoda hoặc Monoplacophora)

Chưa xếp liên họ
- † Khairkhaniidae
- † Ladamarekiidae
- † Metoptomatidae
- † Patelliconidae
- † Protoconchoididae
Archinacelloidea
- † Archinacellidae
- † Archaeopragidae
Pelagielloidea
- † Pelagiellidae
- † Aldanellidae
Scenelloidea
- † Scenellidae
- † Coreospiridae
- † Igarkiellidae
Yochelcionelloidea
- † Yochelcionellidae
- † Stenothecidae
- † Trenellidae

Vị trí không chắc chắn của nhóm vỏ cuộn đẳng hướng (Gastropoda hoặc Monoplacophora)

Bellerophontoidea
- † Bellerophontidae
- † Bucanellidae
- † Bucaniidae
- † Euphemitidae
- † Pterothecidae
- † Sinuitidae
- † Tremanotidae
- † Tropidodiscidae

Vị trí không chắc chắn của nhóm vỏ cuộn không đẳng hướng (Gastropoda?)

Euomphaloidea
- † Euomphalidae
- † Helicotomidae
- † Lesueurillidae
- † Omphalocirridae
- † Omphalotrochidae
Macluritoidea
- † Macluritidae

Phân loại cơ bản của Gastropoda

(chỉ quan sát được ở dạng hóa thạch)

Chưa xếp liên họ
- † Anomphalidae
- † Codonocheilidae
- † Crassimarginatidae
- † Holopeidae
- † Isospiridae
- † Opisthonematidae
- † Paraturbinidae
- † Planitrochidae
- † Pragoserpulinidae
- † Pseudophoridae
- † Raphistomatidae
- † Rhytidopilidae
- † Scoliostomatidae
- † Sinuopeidae
Clisospiroidea
- † Clisospiridae
- † Onychochilidae
Loxonematoidea
- † Loxonematidae
- † Palaeozygopleuridae
Ophiletoidea
- † Ophiletidae
Straparollinoidea
- † Straparollinidae
Trochonematoidea
- † Trochonematidae
- † Lophospiridae

Nhánh Neritimorpha (= Neritopsina)

Chứa các vị trí không chắc chắn của Palaeozoic Neritomorpha và các nhánh Cyrtoneritimorpha và Cycloneritimorpha

Chưa xếp vào liên họ
- † Họ Craspedostomatidae
- † Họ Pragoscutulidae
Liên họ Nerrhenoidea
- † Họ Nerrhenidae
Liên họ Oriostomatoidea
- † Họ Oriostomatidae
- † Họ Tubinidae
Liên họ Palaeotrochoidea
- † Họ Palaeotrochidae
Liên họ Platyceratoidea
- † Họ Platyceratidae

Nhánh Cyrtoneritimorpha

- † Họ Orthonychiidae
- † Họ Vltaviellidae

Nhánh Cycloneritimorpha

Liên họ Helicinoidea
- Họ Helicinidae
- † Họ Dawsonellidae
- † Họ Deaniridae
- Họ Neritiliidae
- Họ Proserpinellidae
- Họ Proserpinidae
Liên họ Hydrocenoidea
- Họ Hydrocenidae
Liên họ Neritoidea
- Họ Neritidae
- Họ Phenacolepadidae
- † Họ Pileolidae
Liên họ Neritopsoidea
- Họ Neritopsidae
- † Họ Cortinellidae
- † Họ Delphinulopsidae
- † Họ Plagiothyridae
- † Họ Pseudorthonychiidae
- Họ Titiscaniidae
Liên họ Symmetrocapuloidea
- † Họ Symmetrocapulidae

Nhánh Caenogastropoda

Chứa vị trí phân loại không chắc chắn của Caenogastropoda, nhóm không chính thức Architaenioglossa và các nhánh Sorbeoconcha và Hypsogastropoda

Vị trí phân loại không chắc chắn của Caenogastropoda
- † Họ Plicatusidae
- † Họ Spanionematidae
- † Họ Spirostylidae
Liên họ Acteoninoidea
- † Họ Acteoninidae
- † Họ Anozygidae
- † Họ Soleniscidae
Liên họ Dendropupoidea
- † Họ Dendropupidae
- † Họ Anthracopupidae
Liên họ Paleostyloidea
- † Họ Palaeostylidae
- † Họ Goniasmatidae
- † Họ Pithodeidae
Liên họ Peruneloidea
- † Họ Perunelidae
- † Họ Chuchlinidae
- † Họ Imoglobidae
- † Họ Sphaerodomidae
Liên họ Pseudomelanioidea
- † Họ Pseudomelaniidae
- † Họ Trajanellidae
Liên họ Subulitoidea
- † Họ Subulitidae
- † Họ Ischnoptygmatidae
Cấp tiến hóa của nhóm Zygopleuroid
- † Họ Zygopleuridae
- Họ Abyssochrysidae
- † Họ Polygyrinidae
- † Họ Protoculidae
- Họ Provannidae
- † Họ Pseudozygopleuridae

Nhóm không chính thức Architaenioglossa

Liên họ Ampullarioidea
- Họ Ampullariidae
- † Họ Naricopsinidae
Liên họ Cyclophoroidea
- Họ Cyclophoridae
- Họ Aciculidae
- Họ Craspedopomatidae
- Họ Diplommatinidae
- † Họ Ferussinidae
- Họ Maizaniidae
- Họ Megalomastomatidae
- Họ Neocyclotidae
- Họ Pupinidae
Liên họ Viviparoidea
- Họ Viviparidae
- † Họ Pliopholygidae

Nhánh Sorbeoconcha

Chưa xếp vào liên họ
- † Họ Acanthonematidae
- † Họ Canterburyellidae
- † Họ Prisciphoridae
Liên họ Cerithioidea
- Họ Cerithiidae
- Họ Batillariidae
- † Họ Brachytrematidae
- † Họ Cassiopidae
- Họ Dialidae
- Họ Diastomatidae
- † Họ Eustomatidae
- † Họ Ladinulidae
- † Họ Lanascalidae
- Họ Litiopidae
- † Họ Maoraxidae
- Họ Melanopsidae
- † Họ Metacerithiidae
- Họ Modulidae
- Họ Pachychilidae
- Họ Paludomidae
- Họ Planaxidae
- Họ Pleuroceridae
- † Họ Popenellidae
- Họ Potamididae
- † Họ Procerithiidae - Nếu chi Argyropeza được xếp vào họ Procerithiidae, thì họ này không là họ đã tuyệt chủng.
- † Họ Prostyliferidae
- † Họ Propupaspiridae
- Họ Scaliolidae
- Họ Siliquariidae
- † Họ Terebrellidae - không phải tên đúng
- Họ Thiaridae
- Họ Turritellidae
Liên họ Campaniloidea
- Họ Campanilidae
- Họ Ampullinidae
- Họ Plesiotrochidae
- † Họ Trypanaxidae

Nhánh Hypsogastropoda

Bao gồm các nhánh Littorinimorpha, Neogastropoda và nhóm không chính thức Ptenoglossa.

Not allocated to a siêu họ
- † Họ Coelostylinidae
- † Họ Maturifusidae
- † Họ Pommerozygiidae
- † Họ Settsassiidae

Nhánh Littorinimorpha

Liên họ Calyptraeoidea
- Họ Calyptraeidae
Liên họ Capuloidea
- Họ Capulidae
Liên họ Cingulopsoidea
- Họ Cingulopsidae
- Họ Eatoniellidae
- Họ Rastodentidae
Superfamliy Cypraeoidea
- Họ Cypraeidae
- Họ Ovulidae
Liên họ Ficoidea
- Họ Ficidae
Liên họ Littorinoidea
- Họ Littorinidae
- † Họ Bohaispiridae
- Họ Pickworthiidae
- Họ Pomatiidae
- † Họ Purpurinidae
- Họ Skeneopsidae
- † Họ Tripartellidae
- Họ Zerotulidae
Liên họ Naticoidea
- Họ Naticidae
Liên họ Pterotracheoidea
- Họ Pterotracheidae
- Họ Atlantidae
- † Họ Bellerophinidae
- Họ Carinariidae
Liên họ Rissooidea
- Họ Rissoidae
- Họ Amnicolidae
- Họ Anabathridae
- Họ Assimineidae
- Họ Barleeiidae
- Họ Bithyniidae
- Họ Caecidae
- Họ Calopiidae
- Họ Cochliopidae
- Họ Elachisinidae
- Họ Emblandidae
- Họ Epigridae
- Họ Falsicingulidae
- Họ Helicostoidae
- Họ Hydrobiidae
- Họ Hydrococcidae
- Họ Iravadiidae
- Họ Lithoglyphidae
- † Họ Mesocochliopidae
- Họ Moitessieriidae
- † Họ Palaeorissoinidae
- Họ Pomatiopsidae
- Họ Stenothyridae
- Họ Tornidae
- Họ Truncatellidae
Liên họ Stromboidea
- Họ Strombidae
- Họ Aporrhaidae
- † Họ Colombellinidae
- † Họ Pugnellidae
- Họ Seraphsidae
- Họ Struthiolariidae
- † Họ Thersiteidae
- † Họ Tylostomatidae
Liên họ Tonnoidea
- Họ Tonnidae
- Họ Bursidae
- Họ Laubierinidae
- Họ Personidae
- Họ Pisanianuridae
- Họ Ranellidae
Liên họ Vanikoroidea
- Họ Vanikoridae
- Họ Haloceratidae
- Họ Hipponicidae
- † Họ Omalaxidae
Liên họ Velutinoidea
- Họ Velutinidae
- Họ Triviidae
Liên họ Vermetoidea
- Họ Vermetidae
Liên họ Xenophoroidea
- Họ Xenophoridae
- † Họ Lamelliphoridae

Nhóm không chính thức Ptenoglossa

Liên họ Epitonioidea
- Họ Epitoniidae
- Họ Janthinidae
- Họ Nystiellidae
Liên họ Eulimoidea
- Họ Eulimidae
- Họ Aclididae
Liên họ Triphoroidea
- Họ Triphoridae
- Họ Cerithiopsidae
- Họ Newtoniellidae

Nhánh Neogastropoda

Unassigned to a siêu họ
- † Họ Johnwyattiidae
- † Họ Perissityidae
- † Họ Sarganidae
- † Họ Speightiidae
- † Họ Taiomidae
- † Họ Weeksiidae
Liên họ Buccinoidea
- Họ Buccinidae
- Họ Colubrariidae
- Họ Columbellidae
- Họ Fasciolariidae
- Họ Nassariidae
- Họ Melongenidae
Liên họ Muricoidea
- Họ Muricidae
- Họ Babyloniidae
- Họ Costellariidae
- Họ Cystiscidae
- Họ Harpidae
- Họ Marginellidae
- Họ Mitridae
- † Họ Pholidotomidae
- Họ Pleioptygmatidae
- Họ Strepsiduridae
- Họ Turbinellidae
- Họ Volutidae
- Họ Volutomitridae
Liên họ Olivoidea
- Họ Olividae
- Họ Olivellidae
Liên họ Pseudolivoidea
- Họ Pseudolividae
- Họ Ptychatractidae
Liên họ Conoidea
- Họ Conidae
- Họ Clavatulidae
- Họ Drilliidae
- Họ Pseudomelatomidae
- Họ Strictispiridae
- Họ Terebridae
- Họ Turridae
Liên họ Cancellarioidea
- Họ Cancellariidae

Nhánh Heterobranchia

Bao gồm các nhóm không chính thức Heterobranchia, Opisthobranchia và Pulmonata

Nhóm không chính thức "Lower Heterobranchia" (= Allogastropoda)

Chưa xếp vào liên họ
- Họ Cimidae
- † Họ Dolomitellidae
- † Họ Heterosubulitidae
- † Họ Kuskokwimiidae
- † Họ Misurinellidae
- Họ Orbitestellidae
- Họ Tjaernoeiidae
- Họ Xylodisculidae
Liên họ Acteonoidea
- Họ Acteonidae
- † Họ Acteonellidae
- Họ Aplustridae
- Họ Bullinidae
- † Họ Zardinellidae
Liên họ Architectonicoidea
- Họ Architectonicidae
- † Họ Amphitomariidae
- † Họ Cassianaxidae
Liên họ Glacidorboidea
- Họ Glacidorbidae
Liên họ Mathildoidea
- Họ Mathildidae
- † Họ Ampezzanildidae
- † Họ Anoptychiidae
- † Họ Gordenellidae
- † Họ Tofanellidae
- † Họ Trachoecidae
Liên họ Nerineoidea
- † Họ Nerineidae
- † Họ Ceritellidae
- † Họ Nerinellidae
Liên họ Omalogyroidea
- Họ Omalogyridae
- † Họ Studraxidae
Liên họ Pyramidelloidea
- Họ Pyramidellidae
- Họ Amathinidae
- † Họ Heteroneritidae
- Họ Murchisonellidae
Liên họ Ringiculoidea
- Họ Ringiculidae
Liên họ Rissoelloidea
- Họ Rissoellidae
Liên họ Streptacidoidea
- † Họ Streptacididae
- † Họ Cassianebalidae
Liên họ Valvatoidea
- Họ Valvatidae
- Họ Cornirostridae
- Họ Hyalogyrinidae
- † Họ Provalvatidae

Nhóm không chính thức Opisthobranchia

Bao gồm các nhánh Cephalaspidea, Thecosomata, Gymnosomata, Aplysiomorpha, Sacoglossa, Umbraculida, Nudipleura và các nhóm Acochlidiacea và Cylindrobullida.