Trần Quý Hai

Đối với các định nghĩa khác, xem Trần Quý Hai (định hướng).

Trần Quý Hai (1913-1985) là một tướng lĩnh cấp cao quân đội, quân hàm Trung tướng Quân đội nhân dân Việt Nam . Nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng kiêm Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kế hoạch nhà nước, nguyên Phó Tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Chánh Thanh tra quân đội, Trưởng Ban Cơ yếu Chính phủ, Chủ nhiệm Tổng cục Hậu cần - Huân chương Sao vàng.

Trần Quý Hai (Bùi Chấn)
(1913 - 1985)
Chức vụ
Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam
Nhiệm kỳ	1955 – 1961
Tổng Tham mưu trưởng	Văn Tiến Dũng
Thứ trưởng Bộ Quốc phòng - Phó Tổng Tham mưu trưởng
Nhiệm kỳ	1963 – 1978
Bộ trưởng	• Võ Nguyên Giáp • Văn Tiến Dũng
Thứ trưởng BQP - Phó Chủ nhiệm UBKHNN - kiêm Chủ nhiệm Tổng cục Hậu cần
Nhiệm kỳ	1961 – 1963
Tiền nhiệm	Nguyễn Thanh Bình
Kế nhiệm	Trần Sâm
Thứ trưởng BQP, Phó Tổng TMT kiêm Chủ nhiệm Uỷ ban Thanh tra quân đội
Nhiệm kỳ	1973 – 1980
Thứ trưởng kiêmTrưởng ban Cơ yếu Trung ương
Nhiệm kỳ	1980 – 1985
Thông tin chung
Quốc tịch	Việt Nam
Sinh	1913 Tịnh Châu, Sơn Tịnh, Quảng Ngãi, Liên bang Đông Dương
Mất	1985 Hà Nội, Việt Nam
Binh nghiệp
Thuộc	Quân đội nhân dân Việt Nam
Năm tại ngũ	1945 - 1985
Cấp bậc	Trung tướng
Chỉ huy	Việt Minh Quân đội nhân dân Việt Nam Quân Giải phóng Miền Nam
Khen thưởng	• Huân chương Sao vàng (truy tặng năm 2007) • Huân chương Hồ Chí Minh • 2 Huân chương Quân công hạng Nhất • Huân chương Chiến thắng hạng Nhất • 2 Huân chương Kháng chiến hạng Nhất

Tiểu sử

Ông tên thật là Bùi Chấn, quê ở xã Châu Sa (Gò Rồng, Kim Lộc, Tịnh Châu); nay là xã Tịnh Châu, thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi.

+ Trong kháng chiến chống Pháp:

• Năm 1930, ông được Kết nạp vào Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam.
• Năm 1939, ông bị giặc Pháp bắt, giam ở nhà lao Quảng Ngãi, Ban Mê Thuột. Năm 1944 đưa đi an trí ở  "căng" giam tù chính trị Ba Tơ, tại đây ông tham gia thành lập chi bộ Đảng (Tỉnh ủy lâm thời) trong tù.
• Tháng 3 năm 1945, khi Nhật đảo chính Pháp, ông tham gia thành lập Uỷ ban Vận động cứu quốc tỉnh Quảng Ngãi, tham gia lãnh đạo Khởi nghĩa Ba Tơ, rồi khởi nghĩa giành chính quyền tỉnh Quảng Ngãi. Ông được bầu làm Bí thư Tỉnh ủy, Ủy viên thường trực Ủy ban kháng chiến tỉnh Quảng Ngãi.
• Năm 1946, là xứ uỷ viên dự khuyết Xứ uỷ Trung Bộ, phụ trách ba tỉnh Bình Định, Phú Yên, Khánh Hoà. Sau đó ông gia nhập Quân đội. Cuối 1946 Trung ương điều ra Huế tham gia Ủy viên Dân - Chính - Đảng Thừa Thiên Huế, Chính trị ủy viên Trung đoàn Trần Cao Vân (e101)
• Những năm 1947 - 1952: Chính uỷ, rồi Tư lệnh Mặt trận Bình-Trị-Thiên, Phó Bí thư Liên khu 4.
• 1953-1954: chính ủy đầu tiên Đại đoàn 325, Chính ủy mặt trận Trung Lào, Tư lệnh kiêm Chính ủy Mặt trận Hạ Lào - Đông bắc Campuchia.

+ Năm 1955 ông tập kết ra Bắc:

• Tháng 3 năm 1955, ông được bổ nhiệm làm Trưởng Ban Nghiên cứu sân bay, trực thuộc Tổng Tham mưu trưởng, đơn vị tiền thân của Không quân Nhân dân Việt Nam - (Ngày 3 tháng 3 năm 1955, được lấy làm ngày truyền thống của Không quân Nhân dân Việt Nam).
• 9/1955-1960, Phó Tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Bí thư Đảng ủy Bộ Tổng Tham mưu.
• 1961 - 1963, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng kiêm Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kế hoạch nhà nước kiêm Chủ nhiệm Tổng cục Hậu cần, Bí thư Đảng ủy Tổng cục Hậu cần.
• 1973-1980, Thứ trưởng thường trực Bộ Quốc phòng, Ủy viên thường vụ Quân ủy Trung ương, kiêm Phó Tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam kiêm Chủ nhiệm Uỷ ban Thanh tra quân đội.
• 1980-1985, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng kiêm Trưởng Ban Cơ yếu Trung ương.
• Ông là Uỷ viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam khoá III (1960-1976). Uỷ viên Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khoá IV (1976-1982).

Lịch sử thụ phong quân hàm

Năm thụ phong	1958	1974
Quân hàm
Cấp bậc	Thiếu tướng	Trung tướng

Phần thưởng cao quý

• Ông được Nhà nước truy tặng Huân chương Sao vàng - (ngày 7/11/2008)

• Huân chương Hồ Chí Minh

• 2 Huân chương Quân công hạng Nhất

• Huân chương Chiến thắng hạng Nhất

• Huân chương Kháng chiến hạng Nhất

• Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng Nhất

••• Và nhiều huân, huy chương cao quý khác.

Tác phẩm

• Tác phẩm hồi ký "Những ngày khói lửa" (mà Ông là tác giả) - Đây là một tác phẩm tiểu thuyết tự truyện, viết về giai đoạn tác giả ở Chiến khu Hòa Mỹ và Chiến khu Dương Hòa của tỉnh Bình Trị Thiên trong cuộc thời kỳ Chiến tranh Đông Dương (1946-1954) và một phần được viết ở chiến khu Quảng Bình - Quảng Trị - Huế trong thời kỳ đầu Chiến tranh Việt Nam.

• Theo cuốn "Bên thắng cuộc" thì ông nguyên là Thứ trưởng thường trực BQP, là người trực Quân ủy Trung Ương vào ngày xảy ra Sự kiện Vịnh Bắc Bộ lần thứ nhất (ngày 2 tháng 8 năm 1964), và chính ông đã ra lệnh cho phép nổ súng.