Nguyễn

họ của người Việt Nam

Nguyễn (đôi khi viết tắt Ng̃) là họ của người Á Đông. Họ Nguyễn là họ người phổ biến nhất của người Việt.[1][2] Họ Nguyễn cũng xuất hiện tại Triều TiênTrung Quốc (tiếng Trung: ; bính âm: Ruǎn; Việt bính: Jyun2) dù ít phổ biến hơn. Trong tiếng Triều Tiên, họ này đọc là Won hay Wan ( hay ).

Nguyễn
Chữ Nguyễn bằng chữ Hán
Tiếng Việt
Chữ Quốc ngữNguyễn
Chữ Hán
Chữ Nôm
Tiếng Nhật
Kanji
Katakanaグエン
Tiếng Triều Tiên
Hangul완 - 원 - 롼
Romaja quốc ngữWon - Wan
Hanja

Độ phổ biến

sửa

Đây là họ có số người nhiều nhất ở Việt Nam (khoảng 40%), nhiều thứ 4 trên thế giới chỉ đứng sau các họ , Vương, Trương của Trung Quốc vào năm 2002.[2] Ngoài Việt Nam, họ này cũng phổ biến ở những nơi có người Việt định cư. Tại Úc, họ này đứng thứ 7 và là họ không bắt nguồn từ Anh phổ biến nhất.[3] Tại Pháp, họ này đứng thứ 54.[4] Tại Hoa Kỳ, họ Nguyễn được xếp hạng thứ 57 trong cuộc Điều tra Dân số năm 2000,[5] nhảy một cách đột ngột từ vị trí thứ 229 năm 1990,[6] và là họ gốc thuần Á châu phổ biến nhất. Tại Na Uy họ Nguyễn xếp hạng thứ 73[7] và tại Cộng hòa Séc nó dẫn đầu danh sách các họ người ngoại quốc.[8]

Người nổi tiếng

sửa

Việt Nam

sửa

Trung Quốc

sửa

Cổ đại

sửa

Cận đại

sửa
  • Nguyễn Linh Ngọc, tên khai sinh Nguyễn Phượng Căn, nữ diễn viên Trung Quốc thời kỳ Dân Quốc

Hiện đại

sửa

Nhân vật hư cấu

sửa

Chăm Pa

sửa

Hoa Kỳ

sửa
  • Ông Vinaythong Souphanouvong, tên tiếng Việt là Nguyễn Văn Chính, hiện đang sống ở Lào và là con trai thứ 3 của Souphanouvong.[10]
  • Nhotkeomani Souphanouvong, tên tiếng Việt là Nguyễn Kiều Nga, hiện đang sống ở Lào và là con gái thứ 5 của Souphanouvong.[10]

Khác

sửa

Truyền thống dòng tộc

sửa
 
Khánh thành nhà thờ dòng tộc Nguyễn Thành ở huyện Vĩnh Bảo, thành phố Hải Phòng

Trong giai đoạn đương đại, dòng tộc họ Nguyễn ở các nước, đặc biệt tại Việt Nam và Trung Quốc có xu hướng gìn giữ, bảo tồn và phát huy các giá trị truyền thống, với mục tiêu cao nhất là gắn kết các chi tộc từ khắp nơi trên thế giới với nhau. Một số hoạt động truyền thống có thể kể đến, như: xây dựng ngày giỗ Tổ dòng tộc, chi tộc[11]; lập Quỹ khuyến học; dựng văn bia, nhà truyền thống[12]; các hoạt động văn hóa - văn nghệ... Ở một số nơi của Việt Nam, các thế hệ dòng tộc họ Nguyễn lập thành các Nhà thờ Tổ dòng họ với quy mô thành viên đến hàng ngàn người từ khắp các tỉnh, thành và hải ngoại về nước tụ họp trong ngày giỗ Tổ[13].

Tham khảo

sửa
  1. ^ “Báo Mỹ viết về họ Nguyễn phổ biến của người Việt”. Đài tiếng nói Việt Nam. ngày 8 tháng 2 năm 2016. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 7 năm 2017. Truy cập ngày 28 tháng 9 năm 2018.
  2. ^ a b Lê Trung Hoa, Họ và tên người Việt Nam, Nhà xuất bản Khoa học - Xã hội, 2005
  3. ^ The Age. “Nguyens keeping up with the Joneses”. Truy cập ngày 9 tháng 9 năm 2006.
  4. ^ “Les noms de famille les plus portés France”. Le Journal des Femmes. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2022.
  5. ^ Sam Roberts (ngày 17 tháng 11 năm 2007). “In U.S. Name Count, Garcias Are Catching Up With Joneses”. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2007.
  6. ^ “Thứ tự các họ tại Hoa Kỳ trong Điều tra Dân số năm 1990”. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 3 năm 1997. Truy cập ngày 9 tháng 9 năm 2006.
  7. ^ Statistics Norway. “Norwegian Name Statistics 2003: Last names used by 200 or more”. Lưu trữ bản gốc ngày 29 tháng 5 năm 2004. Truy cập ngày 20 tháng 6 năm 2008.
  8. ^ “Žebříčky nejčastějších jmen vedou Nováci a Nguyenové” (bằng tiếng Séc). Novinky. ngày 17 tháng 5 năm 2007. Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2007.
  9. ^ Lý Diên Thọ, Nam sử, quyển 11, Liệt truyện 1, Hậu phi liệt truyện (thượng)
  10. ^ a b https://nhandan.com.vn/van-hoa-gia-dinh/dong-mau-viet-trong-gia-dinh-hoang-than-souphanouvong-193818
  11. ^ Minh Ánh. “Lễ giỗ tổ dòng họ Nguyễn Đình (gốc Lý) xã Đông Hòa”.
  12. ^ Sở Văn Hóa và Thể thao tỉnh Ninh Bình. “NHÀ THỜ VÀ MỘ NGUYỄN BẶC”. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 10 năm 2019.
  13. ^ Võ, Hồng Hải. “Dòng họ Nguyễn Công và gia đình Nguyễn Công Trứ ở Uy Viễn, Nghi Xuân”. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 10 năm 2019.