Minh Phụng
Minh Phụng (16 tháng 9 năm 1944 – 29 tháng 11 năm 2008) là nghệ sĩ cải lương nổi tiếng từ trước năm 1975. Ông được mệnh danh là "Hoàng tử sân khấu" của cải lương Việt Nam.[1] Ông được Nhà nước Việt Nam phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú với những cống hiến của mình dành cho nghệ thuật.
Nghệ sĩ Ưu tú | |
![]() NSƯT Minh Phụng | |
Nghệ danh | Minh Phụng |
---|---|
Biệt danh | Hoàng tử sân khấu |
Thông tin cá nhân | |
Sinh | Ngô Văn Thiệu 16 tháng 9, 1944 Mỹ Tho, Liên bang Đông Dương |
Mất | 29 tháng 11, 2008 Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam | (64 tuổi)
Nguyên nhân mất | Bệnh |
Nơi an nghỉ | Nghĩa trang Chùa Nghệ Sĩ |
Giới tính | nam |
Quốc tịch | ![]() |
Nghề nghiệp | Diễn viên sân khấu |
Hôn nhân | Diệu Huê (1968–1976) Kiều Tiên (1977–2008) |
Con cái |
|
Lĩnh vực | Cải lương |
Danh hiệu | Nghệ sĩ Ưu tú (1993) |
Sự nghiệp âm nhạc | |
Vai trò | Nghệ sĩ |
Dòng nhạc | Tân cổ, vọng cổ |
Hợp tác với | NSƯT Mỹ Châu NS Minh Cảnh NSND Lệ Thủy NS Phượng Liên NSND Minh Vương |
Tác phẩm | Bông cỏ may Đừng nói xa nhau Thương hận Trả lại thời gian |
Sự nghiệp sân khấu | |
Vai trò | Diễn viên |
Năm hoạt động | 1961–2008 |
Thành viên của | Tân Đô, Hoa Thảo – Hậu Tấn, Thanh Phương, Kim Chung, Hương Mùa Thu,... |
Vai diễn | Âu Thiên Vũ trong Xin một lần yêu nhau Mộ Dung Thạch trong Kiếp nào có yêu nhau |
Ảnh hưởng bởi
| |
Cuộc đời và sự nghiệpSửa đổi
Ông tên thật là Ngô Văn Thiệu, còn tên khai sinh sau này là Nguyễn Văn Hoài,[2] sinh trưởng tại Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang. Lúc mới vào nghề, ông lấy nghệ danh Tân Tiến và khi vào đoàn hát Thanh Phương, ông đổi nghệ danh Minh Phụng cho đến nay. Minh và Phụng là tên 2 đứa con của người bạn thân của ông.[3]
Sự gian khổ và lòng kiên trì đã tôi luyện anh kép trẻ ngày một sáng giá hơn để lọt vào mắt các ký giả kịch trường. Từ những năm 1968, cái tên Minh Phụng bắt đầu được báo chí nhắc đến trên sân khấu Thủ Đô. Sau đó, được đoàn Kim Chung mời ký hợp đồng (hợp cùng Minh Cảnh, Minh Vương), đây cũng là lúc giọng ca chín muồi, nét diễn trở nên sắc sảo, Minh Phụng bắt đầu đón nhận vinh quang của một ngôi sao sân khấu. Cái tên của ông sánh cùng tên những cô đào hạng nhất thời bấy giờ như Út Bạch Lan, Bạch Tuyết, Mỹ Châu, Lệ Thủy, Phượng Liên, Thanh Kim Huệ,...khiến giới mộ điệu say đắm vào những năm của thập niên 1960 - 1970.
Sau năm 1975, ông tiếp tục nổi tiếng qua các vở tuồng: Gánh cỏ sông Hàn, Con cò trắng, Lửa phi trường,...
Năm 1994, ông lập lại đoàn hát Hương Mùa Thu với thành phần diễn viên như Minh Phụng, Linh Cảnh, Kiều Tiên, Bảo Ngọc, Ngọc Cẩm Thúy, Vương Bình, Thanh Phú, Điền Tử Lang, Thanh Thủy, Ngọc Ánh, Diệu Thanh, hề Giang Tâm. Đoàn Hương Mùa Thu của Minh Phụng diễn ở tỉnh Minh Hải (Cà Mau) và các tỉnh lân cận.
Sau đó, nghệ sĩ Minh Phụng đổi tên Hương Mùa Thu thành đoàn Tiếng Chuông Vàng Minh Phụng. Từ năm 1996 trở về sau, các gánh hát thua lỗ, Đoàn Tiếng Chuông Vàng Minh Phụng cầm cự, kéo dài đến qua năm 2000, rồi ngưng hát. Nghệ sĩ Minh Phụng đã thua lỗ khá nhiều cho đoàn hát.
Sau lần phẫu thuật tim vào năm 2005, Minh Phụng điều trị suy thận và hoại tử chân kéo dài. Đầu tháng 11 năm 2008, ông vẫn cố gắng xuất hiện trong liveshow của nghệ sĩ Ngọc Đáng tổ chức tại rạp Hưng Đạo. Đó là lần đứng trên sân khấu cuối cùng của ông.
Ông sống chung với nghệ sĩ Diệu Huê lúc ở đoàn Kim Chung, có ba người con, trong đó có nghệ sĩ Tiểu Phụng. Năm 1976, cả hai chia tay. Năm 1977, ông chuyển qua đoàn Hương Mùa Thu và kết hôn cùng nghệ sĩ Kiều Tiên, sinh con gái là nghệ sĩ Y Phụng. Năm 2005, ông đăng báo từ con trên báo Sân khấu TPHCM đối với Tiểu Phụng vì cho rằng Tiểu Phụng lợi dụng lúc ông bị bệnh nặng đã liên lạc với bạn bè, người thân và người ái mộ ông ở bên Mỹ để quyên góp tiền, quà.[4]
Gần 50 năm gắn bó với sân khấu cải lương, trong giai đoạn hưng thịnh nhất của bộ môn nghệ thuật này, nghệ sĩ Minh Phụng đã đi vào lòng khán giả mộ điệu với hình ảnh một kép đẹp, có giọng hát đặc trưng với thanh âm cao, ngọt ngào và sâu lắng. Nhiều vở diễn có sự góp mặt của ông và do ông thể hiện đã đi vào lòng khán giả như: Bóng hồng sa mạc (vai Thái tử Phi Sơn), Tâm sự loài chim biển (vai Áo Vũ Cơ Hàn), Xin một lần yêu nhau (vai Âu Thiên Vũ), Kiếp nào có yêu nhau (vai Mộ Dung Trạch), Đêm lạnh chùa hoang, Máu nhuộm sân chùa, Mùa thu trên Bạch Mã Sơn,... Các bài vọng cổ như: An Lộc Sơn, Nước mắt quê hương, Thương về cố đô, 14 năm mong đợi, Cho xin sống lại một ngày, Đừng nói xa nhau, Mai lỡ hai mình xa nhau, Phố đêm, Trường hận,...[1][3]
Ông qua đời ngày 29 tháng 11 năm 2008 và được an táng tại chùa Nghệ Sĩ, Thành phố Hồ Chí Minh[2].
Các vai diễn nổi bậtSửa đổi
Trước 1975Sửa đổi
- Băng Tuyền nữ chúa (vai Đoàn Tất Linh)
- Bão biển (vai Hoàng Kiếm Phi)
- Bóng hồng sa mạc (vai Thái tử Phi Sơn)
- Chiều đông gió lạnh về (vai Kha Minh)
- Cho trọn cuộc tình (vai Thành)
- Dốc sương mù (vai Thái Điền Thứ Lang)
- Đợi anh mùa lá rụng (vai Nại Lương)
- Gió giao mùa (vai Cổ Gia Trường)
- Giọt máu quân vương (vai Hà Thiên Bảo)
- Hành khất đại hiệp/Ru em vào mộng (vai Trương Hoài Phong)
- Hẹn một mùa xuân (vai Đông Cung Thái tử)
- Kẻ bên trời (vai Lữ Sơn Tùng)
- Khi rừng mới sang thu (vai Hoàng Phi Hải)
- Kiếm sĩ dơi (vai Tân Xuyên)
- Kiếp nào có yêu nhau (vai Mộ Dung Thạch)
- Lá trầu xanh (vai Dũng)
- Lấy chồng xứ lạ (vai Tâm)
- Manh áo quê nghèo (vai Hoàng tử)
- Mùa thu lá bay (vai Vân Lâu)
- Mỹ nhân và loạn tướng (vai Lý Bình Chiêu)
- Mối tình quê (vai Nhơn)
- Ngọc thủy chung (vai Hoàng tử Bắc Kinh)
- Người gọi đò bên sông (vai Dã Trường)
- Người phu khiêng kiệu cưới (vai Giang Châu Vĩnh Hạ)
- Người trai sa mạc (vai Cát Đằng Phương)
- Nhạn về xóm liễu (vai Chu Sơn Kiệt)
- Nhất kiếm bá vương (vai Cam Trường Hận)
- Nụ cười trong mắt em (vai Lưu Thế Phương)
- Tâm sự loài chim biển (vai Áo Vũ Cơ Hàn)
- Tình hận trên băng hồ (vai Mộ Dung Chinh)
- Thằng điên vùng bến Hạ (vai Nhật Kiếm Bình)
- Tướng cướp Ngư Long (vai Châu Vũ Đào)
- Xin một lần yêu nhau (vai Âu Thiên Vũ)
Sau 1975Sửa đổi
- Bà chúa ăn mày (vai Hoàng tử)
- Băng Tuyền nữ chúa (vai Đoàn Vũ Chân)
- Bão biển (vai Hoàng Kiếm Phi)
- Bơ vơ (vai Trọng)
- Bóng hồng sa mạc (vai A Li Khan)
- Cạm bẫy đô thành
- Cú hồi mã thương (vai Điền Phong)
- Đường lên xứ Thái
- Gió giao mùa (vai Cổ Gia Trường)
- Hội chọn chồng (vai Khắc Nhựt)
- Kiếp chồng chung (vai Phong)
- Khi rừng mới sang thu (vai Hoàng Phi Hải)
- Lưu Bình – Dương Lễ (vai Lưu Bình)
- Mã Siêu báo phụ cừu (vai Đổng Thừa)
- Mưa bay trong đời (vai Thành)
- Mùa thu trên Bạch Mã Sơn (vai Vương Hồ Vũ)
- Mùa xuân ngủ trong đêm (vai Võ Trường Giang)
- Người tình trên chiến trận (vai Cổ Thạch Xuyên)
- Quán khuya sầu viễn khách (vai Vũ Huyền Phương)
- Quân vương và thiếp (vai vua Cao Thiên Tử)
- Sở Vân cưới vợ (vai Lý Quảng)
- Tấm Cám (vai Hoàng tử)
- Tâm sự ca nhi (vai Thái tử Lý Thiên Bình)
- Tâm sự loài chim biển (vai Áo Vũ Cơ Hàn)
- Tây Thi gái nước Việt (vai Ngô Phù Sai)
- Tiêu Anh Phụng (vai Hoàng tử)
- Tình sử A Nàng (vai Khảm Khắc)
- Trường tương tư (vai Bạch Ngọc Hồ)
- Truyền thuyết về tình yêu (vai Phi Cát)
- Vàng sáu bạc mười (vai NS Thanh Hùng)
- Võ Tòng sát tẩu (vai Võ Tòng)
- Vui mà run (vai Sang)
- Xin xăm cưới chồng
Các bài tân cổ, vọng cổSửa đổi
- Ai hỏi tên anh (Tân nhạc: Minh Kỳ – Dạ Cầm; cổ nhạc: NSND Viễn Châu)
- Bá Nha khóc Tử Kỳ (Tác giả: NSND Viễn Châu)
- Bạch Thu Hà (Tác giả: NSND Viễn Châu)
- Bông cỏ may (Tân nhạc: Trúc Phương; cổ nhạc: Loan Thảo)
- Cám ơn (Tân nhạc: Ngân Khánh; cổ nhạc: Loan Thảo)
- Chân trời tím (Tân nhạc: Anh Chương; cổ nhạc: NSND Viễn Châu)
- Chuyến đi về sáng (Tân nhạc: Mạnh Phát; cổ nhạc: Yên Lang)
- Chuyện một chiếc cầu đã gãy (Tân nhạc: Trầm Tử Thiêng; cổ nhạc: Thế Châu)
- Có bao giờ (Tân nhạc: Đài Phương Trang); cổ nhạc: Xuyên Vân Tử)
- Đêm tiền đồn (Tân nhạc: Lam Phương; cổ nhạc: Loan Thảo)
- Đêm nhớ người tình (Tân nhạc: Đài Phương Trang; cổ nhạc: NSND Viễn Châu)
- Đêm trao kỷ niệm (Tân nhạc: Hùng Cường; cổ nhạc: Loan Thảo)
- Đôi lời tâm sự (Tân nhạc: Thanh Hằng; cổ nhạc: Loan Thảo)
- Đừng nói xa nhau (Tân nhạc: Châu Kỳ – Hồ Đình Phương; cổ nhạc: Loan Thảo)
- Em là cô gái trời cho đẹp (Tác giả: NSND Viễn Châu)
- Em có buồn không em (Tân nhạc: Thu Hồ; cổ nhạc: NSND Viễn Châu)
- Gặp em trong quán nhỏ (Tác giả: NSND Viễn Châu)
- Khi đã yêu (Nhạc: Phượng Linh; lời vọng cổ: Đông Phương Tử)
- Khung trời kỷ niệm (Tân nhạc: Chế Linh; cổ nhạc: Loan Thảo)
- Làng xưa xa bóng mẹ (Tác giả: Văn Giai)
- Lời ru – Mùa thu lá bay (Tác giả: Lê Duy Hạnh – Nguyễn Thị Khánh An)
- Mai lỡ hai mình xa nhau (Tân nhạc: Tú Nhi; lời vọng cổ: Yên Trang)
- Một ngày gần đây (Tân nhạc: Trần Thiện Thanh; cổ nhạc: NSND Viễn Châu)
- Mưa ngâu dứt hạt (Tác giả: NSND Viễn Châu)
- Mưa trên phố Huế (Tân nhạc: Minh Kỳ – Tôn Nữ Thụy Khương; cổ nhạc: NSND Viễn Châu)
- Nấu bánh đêm xuân (Tác giả: Quy Sắc)
- Ngày buồn (Tân nhạc: Lam Phương; cổ nhạc: Thế Châu)
- Người bạn tình xưa (Tân nhạc: Anh Việt Thu; cổ nhạc: Loan Thảo)
- Người giãi bày tâm sự (Tân nhạc: Trúc Phương; cổ nhạc: Thế Châu)
- Người phu xích lô đạp (Tác giả: Văn Giai)
- Nhớ nhau hoài (Tân nhạc: Anh Việt Thu; cổ nhạc: Loan Thảo)
- Những chuyện tình mong manh (Tân nhạc: Mai Văn Hiên; cổ nhạc: Thế Châu)
- Nỗi buồn hoa phượng (Tân nhạc: Thanh Sơn; cổ nhạc: NSND Viễn Châu)
- Nửa đêm ngoài phố (Tân nhạc: Trúc Phương; cổ nhạc: Loan Thảo)
- Nước mắt quê hương (Tân nhạc: Anh Bằng; cổ nhạc: Loan Thảo)
- Nước cuốn hoa trôi (Tân nhạc: Hồng Vân; cổ nhạc: Xuyên Vân Tử)
- Phận bạc (Tân nhạc: Doãn Bình; cổ nhạc: Yên Ba)
- Rồi hai mươi năm sau (Nhạc: Trầm Tử Thiêng – Tấn An; lời vọng cổ: Loan Thảo)
- Sao anh nỡ đành quên (Tân nhạc: Tô Thanh Tùng; cổ nhạc: Xuyên Văn Tử)
- Tần Quỳnh khóc bạn (Tác giả: NSND Viễn Châu)
- Tháng đợi năm chờ (Tác giả: NSND Viễn Châu)
- Thói đời (Tân nhạc: Trúc Phương; cổ nhạc: Loan Thảo)
- Thư cho vợ hiền (Nhạc: Song Ngọc; lời vọng cổ: Loan Thảo)
- Thương hận (Tân nhạc: Tú Nhi; cổ nhạc: Loan Thảo)
- Thương về miền Trung (Tân nhạc: Duy Khánh; cổ nhạc: NSND Viễn Châu)
- Tình phụ tử (Sáng tác: Quy Sắc)
- Tình nghèo có nhau (Tân nhạc: Đài Phương Trang; cổ nhạc: NSND Viễn Châu)
- Trả lại thời gian (Tân nhạc: Thanh Sơn; cổ nhạc: Loan Thảo)
- Trên dòng sông Hậu (Tân nhạc: Trần Thiện Thanh; cổ nhạc: Huyền Nhung)
- Trường cũ tình xưa (Nhạc: Duy Khánh; lời vọng cổ: Loan Thảo)
- Trường hận (Sáng tác: NSND Viễn Châu)
- Tu là cội phúc (Sáng tác: NSND Viễn Châu)
- Tương phùng nơi đất khách (Tác giả: Yên Lang)
- Võ Đông Sơ (Tác giả: Viễn Châu)
- Vòng tay nào cho em (Tân nhạc: Hoàng Lê Vũ; cổ nhạc: Loan Thảo)
- Vì sao chưa nói (Tân nhạc: Trần Quý; cổ nhạc: Xuyên Vân Tử)
- ...
Trung tâm AsiaSửa đổi
STT | Tiết mục | Thể hiện với | Chương trình | Năm |
---|---|---|---|---|
1 | Cô Gái Bán Sầu Riêng (Viễn Châu) | Y Phụng | Asia 55 | 2007 |
1 | Cải lương: Võ Đông Sơ - Bạch Thu Hà | Solo | Asia 56 |
Chú thíchSửa đổi
- ^ a b Nghệ sĩ ưu tú Minh Phụng qua đời trên VnExpress
- ^ a b Nghệ sĩ ưu tú Minh Phụng: Chàng "lãng tử-kiếm khách" đã qua đời!, Pháp Luật, 29/11/2008
- ^ a b Nghệ sĩ ưu tú Minh Phụng qua đời trên Thanh Niên
- ^ Đăng báo từ con Lưu trữ 2008-12-05 tại Wayback Machine trên Ngôi sao
Tham khảoSửa đổi
Ông hoàng cải lương |
---|
Minh Cảnh | Minh Phụng | Thanh Tòng | Minh Vương | Thanh Tuấn | Chí Tâm | Vũ Linh | Linh Tâm | Kim Tử Long |