Wikipedia:Bạn có biết/Hướng dẫn
 |
| ||||||||||||||||||||||||
Giới thiệu
Bạn có biết (BCB) là một chuyên mục trên Trang Chính của Wikipedia tiếng Việt nhằm giới thiệu các bài viết bách khoa được viết mới hoặc mở rộng trong thời gian gần đây. BCB tiếp nhận các bài viết từ nhiều đề tài khác nhau và "trưng bày" các nội dung này lên Trang Chính nhằm giới thiệu về sự đa dạng nội dung của bách khoa toàn thư mở trực tuyến Wikipedia cho độc giả, vừa giúp thu hút thêm nhiều lượt xem cho các bài viết mới này.
Các bài được chọn sẽ hiện diện dưới dạng câu hỏi Bạn có biết…? thú vị, độc đáo nhằm khơi gợi trí tò mò của độc giả, khiến họ bấm vào bài để đọc. Nếu đề cử thành công, bạn sẽ nhận một thông báo tại trang thảo luận cá nhân. Bằng việc ghi nhận đóng góp của các thành viên, chuyên mục này khuyến khích mọi người viết bài mới, cũng như mở rộng và nâng cấp chất lượng các bài viết sẵn có, thông qua đó cải thiện chất lượng của Wikipedia.
Chuyên mục BCB là một không gian mở và hoan nghênh sự đóng góp cũng như hỗ trợ từ tất cả mọi người. Về cơ bản, bất cứ ai cũng có thể đề cử bài cho chuyên mục BCB và bất cứ ai cũng có thể kiểm tra đề cử. Các tiêu chí có thể được nới rộng hoặc siết chặt tùy theo tuần và số lượng bài. Hướng dẫn cho tiêu chuẩn BCB này bao gồm nhưng không giới hạn trong các nội dung sau.
Sau khi đọc xong hướng dẫn, hãy vào để đề cử bài.
Tiêu chí
- Bài được viết mới hoặc mở rộng gấp đôi dung lượng trong vòng 14 ngày qua, tính từ ngày viết đến ngày ứng cử.
- Bài có dung lượng ít nhất 5000 byte.
- Bài cần được trình bày theo đúng tiêu chuẩn của Wikipedia về đầu mục, chú thích, bản mẫu, hình ảnh, văn phong, bảng biểu...
- Bài được viết theo văn phong bách khoa và tuân thủ các quy định của Wikipedia về (sau đây chỉ là một vài quy định) khả năng kiểm chứng được, giọng văn khách quan, thái độ trung lập, tiểu sử người đang sống và luật bản quyền. Bài không bị gắn các biển nghi ngờ về chất lượng và tiêu chuẩn, không bị nghi vấn về độ nổi bật, quảng cáo, sao chép từ bài có sẵn, đạo văn, tranh chấp về nội dung, chất lượng dịch...
- Bài viết là một chỉnh thể tương đối đầy đủ, chẳng hạn như bài về tác phẩm phải có mục Nội dung và Đón nhận (hoặc Đánh giá).
- Bài đang không "lên sóng" bên mục Ngày này năm xưa (dưới dạng tô đậm).
- Không dùng bài đang bị đem ra biểu quyết xóa cho đến khi được cộng đồng quyết định giữ lại.
- Khi đề cử cho chuyên mục BCB, bạn hãy dùng định dạng tương tự như các ví dụ bên dưới, trong đó tên bài đề cử luôn được tô đậm. Nếu đó là một tác phẩm hoặc danh pháp hai phần thì vừa phải tô đậm vừa in nghiêng. Nên viết câu đề cử sao cho súc tích.
| Cú pháp | Kết quả |
|---|---|
*…một cuộc [[bình duyệt]] năm 2005 của tạp chí ''[[Nature]]'' cho thấy [[bách khoa toàn thư]] mở '''[[Wikipedia]]''' có độ chính xác gần bằng ''[[Encyclopædia Britannica]]''? *…phim '''''[[Brokeback Mountain]]''''' được quay tại [[Alberta]], [[Canada]] trong khi bối cảnh là Wyoming? *…'''[[Walt Disney]]''' nắm giữ kỉ lục là cá nhân gặt hái được nhiều [[Giải Oscar]] nhất với '''[[Danh sách giải Oscar của Walt Disney|22 lần đoạt giải và 59 lần đề cử]]'''? |
|
Trong ví dụ thứ ba có 2 bài được đề cử đồng thời: bài Walt Disney và bài Danh sách giải Oscar của Walt Disney.
- Thông tin đề cử phải nằm trong bài, cuối câu có nguồn đáng tin cậy, ai cũng có thể kiểm chứng.
- Cần tránh đề cử các thông tin tiêu cực về người đang sống, trừ phi chính người đó công bố thông tin này.
- Nếu bạn muốn đề cử hình minh họa đi kèm để cùng xuất hiện trên Trang Chính, đó phải là hình có giấy phép tự do, đã có sẵn trong bài và liên quan đến bài.
Hướng dẫn cho người đề cử
- Chuyên mục này không phải là phương tiện để quảng bá hay quảng cáo, chẳng hạn như vào các thời điểm đang diễn ra chiến dịch bầu cử hay phát hành sản phẩm.
- Bạn có thể đề cử nhiều ý khác nhau cho cùng một bài.
- Nếu bài bị thất cử, bạn có thể đem bài ứng cử lại vào tuần sau, miễn là bài vẫn thỏa mãn các tiêu chí được liệt kê ở trên.
- Để thỏa mãn yêu cầu về thời gian khởi tạo, bạn có thể viết bài trong nháp hoặc trong mục dự trữ rồi mới di chuyển bài ra không gian chính của Wikipedia.
- Bạn cũng có thể đề cử bài do người khác viết bằng cách xem danh sách bài mới viết và theo dõi trang thay đổi gần đây để tìm đọc các bài viết tiềm năng, tuy nhiên khuyến khích bạn hãy đảm bảo bài viết thỏa mãn các tiêu chí trên trước khi đề cử.
- Bạn cũng có thể đọc các đề cử của người khác, giúp sửa bài và giúp tìm ra các ý thú vị.
Hướng dẫn cho người duyệt bài
- Công việc duyệt bài thường bao gồm: kiểm tra xem đề cử có thỏa mãn các tiêu chí trên hay chưa, góp ý cho câu đề cử, góp ý nâng cao chất lượng bài, kiểm chứng câu đề cử, giúp sửa bài nếu được, đọc bài và tìm ra các thông tin mà bạn cho là thú vị hơn…
- Khi chọn nhiều câu đề cử từ cùng một bài viết, ưu tiên các bài có chất lượng tốt và nội dung dài.
- Tiêu chí bổ trợ dành cho những tuần có nhiều đề cử: ưu tiên sự đa dạng về đề tài.
- Khi đưa lên Trang Chính, câu đề cử đầu tiên thường phải có hình đi kèm và đó phải là một hình tự do, có giấy phép đầy đủ và hợp lệ. Hay nói cách khác, hình trong mục BCB thường được mặc định là hình của câu đề cử đầu tiên và không cần phụ chú "(hình)".
- Đọc hướng dẫn cách ghi mã nguồn cho khung BCB tại Wikipedia:Wiki2021 § Cập nhật nội dung trương mục BCB.
Kiểm tra bài của nhau
- Sau khi nhận được 10 thông báo BCB tại trang thảo luận thành viên, với mỗi bài mà bạn viết ra rồi đề cử, hãy đi kiểm tra một bài của người khác ("có qua có lại") ngay trong tuần đề cử đó (có thể chọn những bài thuộc lĩnh vực sở trường của mình cho dễ).
- Sau đó, bạn cần ghi chú về (sau đây chỉ là một vài gợi ý): độ dài, chất lượng bài, có vấn đề về dịch thuật không, bạn đã đối chứng câu đề cử với nguồn tham khảo chưa, bạn có thắc mắc hay góp ý nào dành cho bài viết không.
- Trong trường hợp chưa có đủ 10 thông báo BCB, bạn vẫn nên tham gia vào công tác kiểm tra bài, chẳng hạn như khi bạn thấy (các) bài viết thuộc lĩnh vực sở trường của mình được đề cử. Sau này bạn có thể sử dụng các "lần duyệt bài" này. Ví dụ, khi đề cử bài thứ 11 (và bạn không muốn kiểm tra bài của người khác vì thấy không hợp sở trường hoặc tuần đó bạn bận), bạn chỉ cần ghi:
Bài từng kiểm tra: [[Tênbài]] ở tuần [[Thảo luận Wikipedia:Bạn có biết/2021/Sốthứtựcủatuần]].
Công việc khác
- Viết các bài BCB thỉnh cầu và cập nhật danh mục này.
- Đóng góp cho chuyên mục dự trữ: viết bài dự trữ, góp ý cho bài viết, sửa lỗi sai, kiểm chứng câu đề cử.