Giải vô địch bóng đá ASEAN
Giải vô địch bóng đá ASEAN (tiếng Anh: ASEAN Championship, trước đây là AFF Championship) là giải đấu bóng đá giữa các đội tuyển bóng đá nam đại diện các quốc gia thuộc khu vực Đông Nam Á do Liên đoàn bóng đá ASEAN (AFF) tổ chức.
 | |
| Cơ quan tổ chức | AFF |
|---|---|
| Thành lập | 1996 |
| Khu vực | Đông Nam Á |
| Số đội | 10 (chung kết) 11 (đủ điều kiện để vào vòng loại) |
| Đội vô địch hiện tại |  Thái Lan(lần thứ 7) |
| Đội bóng thành công nhất | Thái Lan (7 lần) |
| Trang web | aseanutdfc |
 Giải vô địch bóng đá ASEAN 2024 | |
 | |
| Các giải đấu | |
|---|---|
Giải đấu được tổ chức 2 năm một lần, diễn ra vào các năm chẵn, ngoại trừ các lần vào năm 2007 (trùng với thời điểm diễn ra Đại hội Thể thao châu Á 2006) và 2020 (bị hoãn sang năm 2021 do đại dịch COVID-19). Giải vô địch bóng đá ASEAN cũng được công nhận là một giải đấu quốc tế hạng 'A' bởi FIFA vào năm 2016 với điểm xếp hạng FIFA được trao kể từ năm 1996.[1]
Giải lần đầu tiên diễn ra tại Singapore năm 1996 với tên gọi Tiger Cup do được tài trợ bởi Bia Tiger với 10 đội tuyển và nhà vô địch đầu tiên là Thái Lan. Tại mùa giải 2007, giải được gọi là AFF Cup hay AFF Championship. Mùa giải 2008, Suzuki đã mua quyền đặt tên cho giải đấu và giải đấu được mang tên AFF Suzuki Cup từ đó. Kể từ năm 2022, Mitsubishi Electric đã thay thế, tên giải đấu do đó được đặt là AFF Mitsubishi Electric Cup.[2] Năm 2024, AFF đổi tên giải đấu từ AFF Championship thành ASEAN Championship nhưng tên kèm theo nhà tài trợ được giữ nguyên.[3]
Tính đến nay, qua 14 lần tổ chức giải, đã có 4 đội tuyển vô địch, bao gồm Thái Lan (7 lần), Singapore (4 lần), Việt Nam (2 lần) và Malaysia (1 lần). Úc - thành viên đầy đủ chính thức của AFF từ năm 2013 - chưa từng tham dự giải đấu này do có đẳng cấp vượt trội so với mặt bằng chung của bóng đá Đông Nam Á.[4][5]
Trong lần tổ chức gần đây nhất vào năm 2022, đội tuyển Thái Lan đã lên ngôi vô địch Đông Nam Á sau khi đánh bại Việt Nam với tổng tỷ số 3–2 trong 2 trận chung kết lượt đi và lượt về.
Lịch sử
sửaNăm 1996, giải lần đầu tiên được tổ chức tại Singapore với sự tham gia của 10 đội tuyển. Thái Lan trở thành nhà vô địch đầu tiên của Đông Nam Á sau khi đánh bại Malaysia 1–0 trong trận chung kết. Bốn đội tuyển lọt vào bán kết năm đó được vào thẳng vòng chung kết của giải đấu tiếp theo, trong khi 6 đội tuyển còn lại phải thi đấu vòng loại để cạnh tranh cho bốn vị trí còn lại. Myanmar, Singapore, Lào và Philippines đã vượt qua vòng loại để tiến vào giải đấu năm 1998.
Năm 2006, do chậm trễ trong việc tìm kiếm nhà tài trợ sau sự rút lui của Bia Tiger và trùng lịch thi đấu của Đại hội Thể thao châu Á 2006, giải đấu được lùi sang tháng 1 năm 2007 mà không có tên nhà tài trợ gắn kèm tên giải đấu.
Năm 2020, do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 tại Đông Nam Á, lần thứ hai giải đã không thể tổ chức đúng như kế hoạch ban đầu, khi bị hoãn đến cuối năm 2021.[6]
Từ năm 2016, giải đấu đã được FIFA công nhận là một giải giao hữu chính thức với các trận đấu quốc tế hạng A[7][8] và tính điểm trên bảng xếp hạng của FIFA nhưng chỉ với hệ số 5 (so với hệ số 10 đối với các trận đấu giao hữu thuộc Lịch thi đấu Trận đấu Quốc tế FIFA).
Các nhà tài trợ
sửa| Mùa giải | Nhà tài trợ | Tên giải đấu |
|---|---|---|
| 1996 - 2004 | Tiger Beer | Tiger Cup |
| 2007 | Không có | AFF Championship |
| 2008 - 2020 | Suzuki | AFF Suzuki Cup |
| 2022 | Mitsubishi Electric | AFF Mitsubishi Electric Cup |
| 2024 - nay | Mitsubishi Electric | ASEAN Mitsubishi Electric Cup |
Kết quả
sửa
- ^ Lùi lịch tổ chức sang năm 2021 do ảnh hưởng của Đại dịch COVID-19 ở Đông Nam Á.
- ^ Giải vô địch bóng đá Đông Nam Á 2020 được tổ chức tại một địa điểm tập trung do ảnh hưởng của Đại dịch COVID-19 ở Đông Nam Á. Vào ngày 28 tháng 9 năm 2021, có thông báo rằng Singapore sẽ đăng cai tổ chức giải đấu.[9]
- ^ a b Do có hành vi không chấp hành quy định phòng chống doping, Cơ quan phòng chống doping thế giới (WADA) đã ra án phạt cấm mang quốc kỳ vào các giải đấu khu vực và quốc tế, ngoại trừ tại Thế vận hội.[10][11] Án phạt có hiệu lực từ tháng 10 năm 2021.[12] Thái Lan sử dụng cờ nền trắng có logo của Liên đoàn bóng đá Thái Lan trong khi Indonesia sử dụng cờ nền trắng có hình quốc huy của Indonesia.
Các đội tuyển tham dự
sửa| Đội tuyển |  1996 (10) |
 1998 (8) |
2000 (9) |
 2002 (9) |
 2004 (10) |
2007 (8) |
2008 (8) |
2010 (8) |
2012 (8) |
2014 (8) |
  2016 (8) |
 2018 (10) |
2020 (10) |
2022 (10) |
2024 (10) |
Tổng |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Úc
|
Chưa là thành viên AFF | × | × | × | × | × | × | 0 | ||||||||
 Brunei
|
VB | • | × | × | × | • | • | × | • | • | • | • | × | VB | CXĐ | 2 |
 Campuchia
|
VB | • | VB | VB | VB | • | VB | • | • | • | VB | VB | VB | VB | CXĐ | 9 |
| Indonesia
|
4th | 3rd | 2nd | 2nd | 2nd | VB | BK | 2nd | VB | VB | 2nd | VB | 2nd | BK | CXĐ | 14 |
 Lào
|
VB | VB | VB | VB | VB | VB | VB | VB | VB | VB | • | VB | VB | VB | CXĐ | 13 |
| Malaysia
|
2nd | VB | 3rd | 4th | 3rd | BK | VB | 1st | BK | 2nd | VB | 2nd | VB | BK | CXĐ | 14 |
| Myanmar
|
VB | VB | VB | VB | 4th | VB | VB | VB | VB | VB | BK | VB | VB | VB | CXĐ | 14 |
| Philippines
|
VB | VB | VB | VB | VB | VB | • | BK | BK | BK | VB | BK | VB | VB | CXĐ | 13 |
| Singapore
|
VB | 1st | VB | VB | 1st[2] | 1st[3] | BK | VB | 1st[4] | VB | VB | VB | BK | VB | CXĐ | 14 |
| Thái Lan
|
1st | 4th | 1st[2] | 1st[3] | VB | 2nd | 2nd | VB | 2nd | 1st[4] | 1st[5] | BK | 1st[6] | 1st[7] | CXĐ | 14 |
 Đông Timor
|
× | VB | • | • | • | • | • | • | VB | VB | • | CXĐ | 3 | |||
| Việt Nam
|
3rd | 2nd | 4th | 3rd | VB | BK | 1st | BK | VB | BK | BK | 1st[2] | BK | 2nd | CXĐ | 14 |
- Chú thích
|
|
Vị trí chung cuộc
sửa| Đội tuyển | Vô địch | Á quân | Hạng ba | Hạng tư | Bán kết | Tổng số tốp 4 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Thái Lan
|
7 (1996, 2000, 2002, 2014, 2016, 2020, 2022) | 3 (2007, 2008, 2012) | – | 1 (1998) | 1 (2018) | 12 |
| Singapore
|
4 (1998, 2004, 2007, 2012) | – | – | – | 2 (2008, 2020) | 6 |
| Việt Nam
|
2 (2008, 2018) | 2 (1998, 2022) | 2 (1996, 2002) | 1 (2000) | 5 (2007, 2010, 2014, 2016, 2020) | 12 |
| Malaysia
|
1 (2010) | 3 (1996, 2014, 2018) | 2 (2000, 2004) | 1 (2002) | 3 (2007, 2012, 2022) | 10 |
| Indonesia
|
– | 6 (2000, 2002, 2004, 2010, 2016, 2020) | 1 (1998) | 1 (1996) | 2 (2008, 2022) | 10 |
| Philippines
|
– | – | – | – | 4 (2010, 2012, 2014, 2018) | 4 |
| Myanmar
|
– | – | – | 1 (2004) | 1 (2016) | 2 |
| Tổng số | 14 | 14 | 5 | 5 | 18 | 56 |
Thống kê
sửaCầu thủ ghi bàn nhiều nhất lịch sử giải
sửa- Tính đến giải năm 2022.
| Hạng | Cầu thủ | Bàn thắng |
|---|---|---|
| 1 | Teerasil Dangda |
25 |
| 2 | Noh Alam Shah |
17 |
| 3 | Worrawoot Srimaka |
15 |
| Lê Công Vinh
| ||
| 5 | Lê Huỳnh Đức |
14 |
| 6 | Kurniawan Dwi Yulianto |
13 |
| Adisak Kraisorn
| ||
| 7 | Bambang Pamungkas |
12 |
| Kiatisuk Senamuang
| ||
| 10 | Agu Casmir |
11 |
- In đậm chỉ ra cầu thủ vẫn còn đang thi đấu bóng đá quốc tế.
Vua phá lưới
sửa| Năm | Cầu thủ |
|---|---|
| 1996 | Natipong Sritong-In
|
| 1998 | Myo Hlaing Win
|
| 2000 | Gendut Doni Christiawan
|
| 2002 | Bambang Pamungkas
|
| 2004 | Ilham Jaya Kesuma
|
| 2007 | Noh Alam Shah
|
| 2008 | Budi Sudarsono Agu Casmir Teerasil Dangda
|
| 2010 | Safee Sali
|
| 2012 | Teerasil Dangda
|
| 2014 | Safiq Rahim
|
| 2016 | Teerasil Dangda
|
| 2018 | Adisak Kraisorn
|
| 2020 | Safawi Rasid Bienvenido Marañón Chanathip Songkrasin Teerasil Dangda
|
| 2022 | Teerasil Dangda Nguyễn Tiến Linh
|
Cầu thủ xuất sắc nhất
sửa| Năm | Cầu thủ |
|---|---|
| 1996 | Zainal Nakils Hassan
|
| 1998 | Nguyễn Hồng Sơn
|
| 2000 | Kiatisuk Senamuang
|
| 2002 | Therdsak Chaiman
|
| 2004 | Lionel Lewis
|
| 2007 | Noh Alam Shah
|
| 2008 | Dương Hồng Sơn
|
| 2010 | Firman Utina
|
| 2012 | Shahril Ishak
|
| 2014 | Chanathip Songkrasin
|
| 2016 | |
| 2018 | Nguyễn Quang Hải
|
| 2020 | Chanathip Songkrasin
|
| 2022 | Theerathon Bunmathan
|
| 2024 |
Bàn thắng đẹp nhất giải
sửa| Năm | Thời gian | Cầu thủ | Câu lạc bộ | Bàn thắng | Trận đấu |
|---|---|---|---|---|---|
| 2008 | 8 tháng 12 năm 2008 | Nguyễn Vũ Phong
|
Becamex Bình Dương
|
2–3 | Malaysia 2-3 Việt Nam
(vòng bảng) |
| 2010 | 26 tháng 12 năm 2010 | Mohamad Ashari bin Samsudin
|
Terengganu
|
2–0 | Malaysia 3–0 Indonesia
(chung kết lượt đi) |
| 2012 | 9 tháng 12 năm 2012 | Teerasil Dangda
|
Muangthong United
|
1–1 | Malaysia 1–1 Thái Lan
(bán kết lượt đi) |
| 2014 | 22 tháng 11 năm 2014 | Lê Công Vinh
|
Becamex Bình Dương
|
2–1 | Việt Nam 2–2 Indonesia
(vòng bảng) |
| 2016 | 17 tháng 12 năm 2016 | Siroch Chatthong
|
Ubon UMT United
|
2–0 | Thái Lan 2–0 Indonesia
(chung kết lượt về) |
| 2018 | 5 tháng 12 năm 2018 | Muhammad Syahmi bin Safari
|
Selangor
|
1–1 | Thái Lan 2–2 Malaysia
(bán kết lượt về) |
| 2020 | 25 tháng 12 năm 2021 | Shahdan bin Sulaiman
|
Lion City Sailors
|
1–2 | Indonesia 4–2 Singapore
(bán kết lượt về) |
| 2022 | 2 tháng 1 năm 2023 | Marselino Ferdinan Philipus
|
Persebaya Surabaya
|
0–2 | Philippines 1–2 Indonesia
(vòng bảng) |
Các huấn luyện viên vô địch
sửa
Bảng xếp hạng tổng thể
sửa- Tính đến mùa giải 2022
| Thứ hạng | Đội tuyển | TD | Tr | T | H | B | BT | BB | HS | Đ | Thành tích tốt nhất |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Thái Lan
|
14 | 85 | 53 | 20 | 12 | 187 | 96 | +91 | 179 | Vô địch (1996, 2000, 2002, 2014, 2016, 2020, 2022) |
| 2 | Việt Nam
|
14 | 78 | 41 | 22 | 15 | 161 | 76 | +85 | 145 | Vô địch (2008, 2018) |
| 3 | Indonesia
|
14 | 76 | 38 | 17 | 21 | 189 | 129 | +60 | 131 | Á quân (2000, 2002, 2004, 2010, 2016, 2020) |
| 4 | Malaysia
|
14 | 75 | 34 | 15 | 26 | 131 | 88 | +43 | 117 | Vô địch (2010) |
| 5 | Singapore
|
14 | 66 | 33 | 16 | 17 | 118 | 68 | +50 | 115 | Vô địch (1998, 2004, 2007, 2012) |
| 6 | Myanmar
|
14 | 50 | 15 | 8 | 27 | 62 | 110 | –48 | 53 | Bán kết (2004, 2016) |
| 7 | Philippines
|
13 | 48 | 11 | 4 | 33 | 55 | 60 | –5 | 37 | Bán kết (2010, 2012, 2014, 2018) |
| 8 | Campuchia
|
9 | 34 | 6 | 0 | 28 | 39 | 110 | –71 | 18 | Vòng bảng (9 lần) |
| 9 | Lào
|
13 | 45 | 2 | 6 | 37 | 32 | 170 | –138 | 12 | Vòng bảng (13 lần) |
| 10 | Brunei
|
2 | 8 | 1 | 0 | 7 | 3 | 37 | –34 | 3 | Vòng bảng (2 lần) |
| 11 | Đông Timor
|
3 | 12 | 0 | 0 | 12 | 6 | 50 | –44 | 0 | Vòng bảng (3 lần) |
Tham khảo
sửa- ^ Isu Mata FIFA Ranking Dalam Sejarah Kejohanan Piala AFF (tiếng Mã Lai) - Football Tribe, 13 November 2016.
- ^ AFF, Editor (23 tháng 5 năm 2022). “AFF announces Mitsubishi Electric as the new title sponsor of AFF Mitsubishi Electric Cup 2022”. AseanFootball.org (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 23 tháng 5 năm 2022.Quản lý CS1: văn bản dư: danh sách tác giả (liên kết)
- ^ AFF, Editor (29 tháng 2 năm 2024). “AFF and Mitsubishi Electric launch new brand identity for Asean Mitsubishi Electric Cup™ 2024”. AFF - The Official Website Of The Asean Football Federation (bằng tiếng Anh).Quản lý CS1: văn bản dư: danh sách tác giả (liên kết)
- ^ Trí, Dân. “Australia không tham dự giải Vô địch ĐNÁ và SEA Games”. Báo điện tử Dân Trí. Truy cập ngày 18 tháng 12 năm 2022.
- ^ “AFF công nhận tư cách thành viên của Australia”. VOV.VN. 9 tháng 4 năm 2013. Truy cập ngày 18 tháng 12 năm 2022.
- ^ “AFF Cup từng một lần suýt "toang" vì không có tiền”. Báo Pháp Luật TP. Hồ Chí Minh. 8 tháng 12 năm 2020. Truy cập ngày 19 tháng 12 năm 2022.
- ^ “AFF Cup bắt đầu được FIFA tính điểm xếp hạng”. Báo Thanh Niên. 8 tháng 11 năm 2016. Truy cập ngày 18 tháng 12 năm 2022.
- ^ “FIFA to start awarding ranking points to AFF Championship tournament | Goal.com”. www.goal.com (bằng tiếng Anh). 10 tháng 11 năm 2016. Truy cập ngày 15 tháng 8 năm 2023.
- ^ Noronha, Anselm (28 tháng 9 năm 2021). “Singapore to host AFF Suzuki Cup 2020: Teams, how to watch & more | Goal.com”. Goal.com. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 5 năm 2022. Truy cập ngày 29 tháng 9 năm 2021.
- ^ “Thailand loses right to host tournaments”. Bangkok Post. Bangkok Post Public Co. Ltd. Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 4 năm 2023. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2021.
The country has also been denied the right to display its national flag at any such events (international football events).
- ^ “Chairman Of PSSI: Regarding The Flag At AFF 2020, We Will Follow Whatever The Decision Is”. VOI – Waktunya Merevolusi Pemberitaan (bằng tiếng Anh). 24 tháng 11 năm 2021. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2021.
- ^ “WADA confirms non-compliance of five Anti-Doping Organizations (7 October 2021)”. World Anti-Doping Agency (bằng tiếng Anh). 7 tháng 10 năm 2021. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 12 năm 2021. Truy cập ngày 4 tháng 12 năm 2021.
Xem thêm
sửaLiên kết ngoài
sửa- Website chính thức
- AFF Cup tại RSSSF.com