Wikipedia:Competence is required

Wikipedia rất rộng lớn, với nhiều thành viên, nhiều quan điểm làm việc. Tuy khó tin, nhưng thông thường chúng ta có thể hợp tác với nhau tương đối tốt.

Một trong những điều cốt lõi xây dựng nên môi trường này là giữ thiện ý. It is good advice, reminding us that, when we disagree, everyone involved is (usually) trying to do what they think is best. Sure, we get people who intentionally damage the project as well, but they are usually quite easy to deal with. They can be blocked from editing, as needed, with little fuss and generally no controversy.

Where we often see big controversies, though, is with editors who are unintentionally and often unknowingly disruptive while trying to help. This is where we sometimes see an unintended side effect of our (generally quite useful) notion of assuming good faith. Many editors have focused so much on this principle that they have come to believe that good faith is all that is required to be a useful contributor. Sadly, this is not the case at all. Competence is required as well. A mess created in a sincere effort to help is still a mess. For that reason, it can become necessary for the community to intervene when an editor has shown, through a pattern of behavior, the likelihood that they are not capable of contributing in a constructive manner.

Everyone has a limited sphere of competence. For example, someone may be competent in nuclear physics but incompetent in ballet dancing or vice versa. Some otherwise competent people may lack the skills necessary to edit Wikipedia. Rather than labeling them as "incompetent" in the pejorative sense we should ease them out of the Wikipedia community as graciously as possible, with their dignity intact.

"Competence is required" nghĩa là gì?

Về cơ bản, chúng ta giả sử những người đóng góp cho Wikipedia tiếng Việt có thể làm được những điều sau:

• Đọc và hiểu tiếng Việt đủ tốt để không thêm nội dung vô nghĩa vào bài viết và giao tiếp một cách rõ ràng.
• Đọc hiểu được nguồn và đánh giá tính đáng tin của chúng. Các thành viên cần hiểu rõ và tập nhận định nguồn đáng tin cậy, để biết khi nào nên trích dẫn nguồn, khi nào không nên.
• Giao tiếp với các thành viên khác và chịu tuân theo đồng thuận.
• Tự nhận thức được những gì mình có thể làm, tránh tham gia vào các lĩnh vực mình không có nhiều kiến thức, tránh gây ra chuyện khiến người khác phải giúp dọn.

Những gì không phải là "Competence is required"

• "Competence is required" không phải là "dội một gáo nước lạnh" vào đầu ai đó khi họ mắc sai lầm. Đôi khi chúng ta cần bỏ qua cho một số thành viên, đặc biệt là người mới, và giúp họ hiểu được cách đóng góp tuỳ theo khả năng của bản thân.
• "Competence is required" không có nghĩa "perfection is required". Các bài viết không chỉ xuất bản một lần; chúng sẽ dần tốt lên theo từng bước nhỏ. Những sửa đổi nhỏ giúp cải thiện bài chính là nền móng của bài viết.
• "Competence is required" không yêu cầu các thành viên phải nói tiếng Việt như tiếng mẹ đẻ. Không có quy định nào như vậy cả. Những thành viên khác có thể giúp sửa các lỗi chính tả và ngữ pháp nhỏ. Nếu vốn tiếng Việt không đủ tốt để viết bài, họ có thể yêu cầu sửa đổi trang đó thông qua trang thảo luận tương ứng.
• "Competence is required" không có nghĩa chúng ta không nên giúp người khác It does not mean we should ignore people and not try to help improve their competence.
• "Competence is required" không có nghĩa chúng ta nên chê bai người khác yếu kém. Hành vi đó bị coi là tấn công cá nhân và không có tính xây dựng. Hãy luôn luôn nói về đóng góp, đừng nói về thành viên; hãy tìm cách diễn đạt để không khiến họ cảm thấy bị xúc phạm.
• "Competence is required" không có nghĩa quy định Thái độ văn minh không có hiệu lực khi thảo luận với nhau về việc "required competence". Nếu hành xử thiếu văn minh, bạn có thể sẽ khiến chính mình bị cấm, còn thành viên khác khó nhận ra lỗi lầm và tự cải thiện hơn do rào cản tâm lý.

Responding to suspected lack of competence

One must take care when responding to the perceived lack of competence in others. Be mindful of what incompetence is and is not. Incompetence is not lack of knowledge. Responding to competence issues requires care and understanding of the background of a situation.

• Language issues: The English-language Wikipedia is the largest Wikimedia project, and for that reason, people will tend to come here first to contribute. Poor use of the English language can lead to perceived competence problems. Often, people may not be aware that there may be a Wikipedia in their native language, where they could contribute more effectively and where their contributions are needed. If problems seem to arise from a language barrier, consider directing the user to the Wikipedia in their native language.
• Repeated mistakes: If a user is making repeated mistakes, verify whether the user has been given any advice or instruction in how to do things correctly. Most users want to contribute productively but simply may not know how to do so. If it appears no-one has explained a problem with their edits, doing so should always be the first step. There are two ways to explain mistakes, (a) direct explanation and (b) showing the better way. In either case, use their talk page to introduce yourself, provide diffs while explaining the problems, and direct them to further readings or to forums such as Wikipedia:Teahouse or Wikipedia:Help desk. In the vast majority of cases, this will be sufficient and no further action will be needed.
• Alleging incompetence: It is generally inadvisable to call a person "incompetent" or their editing "incompetent". While being direct with problems is advisable, it is possible to be direct without being insulting. Telling people their work displays incompetence often does nothing to improve their work; it only serves to put them on the defensive, making them less receptive to instruction.
• When all else fails: Sanctions such as blocks and bans are always considered a last resort where all other avenues of correcting problems have been tried and have failed. Before bringing an issue to the incidents noticeboard or another similar venue, you should have exhausted all reasonable attempts to communicate with the user and correct their behavior. Use their talk page, explain things to them, and demonstrate how to do things correctly. On rare occasions, however, after a pattern of behavior has been well established and a user shows they are unlikely to do things correctly, a block, topic ban, or full ban may be the only solutions that minimize disruption to the encyclopedia.

Xem thêm

• Hiệu ứng Dunning–Kruger, thiên kiến nhận thức khiến con người tưởng rằng khả năng của mình tốt hơn thực tế