AFC Champions League

Giải đấu bóng đá thường niên do Liên đoàn bóng đá châu Á tổ chức

AFC Champions League (viết tắt là ACL) là giải bóng đá thường niên do Liên đoàn bóng đá châu Á tổ chức, dành cho những câu lạc bộ đạt thứ hạng cao ở giải quốc nội của các quốc gia châu Á. Được tổ chức lần đầu vào năm 2002, tiền thân của AFC Champions League là Asian Club Championship, giải đã bắt đầu vào năm 1967.

AFC Champions League
AFC Champions League 2008 logo.png
Thành lập1967; 54 năm trước (1967)
2002; 19 năm trước (2002) (thể thức hiện tại)
Khu vựcChâu Á (AFC)
Số đội52 (tổng cộng)
40 (vòng bảng)
Vòng loại choFIFA Club World Cup
Giải đấu
liên quan		Cúp AFC
Đội vô địch
hiện tại		Hàn Quốc Ulsan Hyundai
(lần thứ 2)
Câu lạc bộ
thành công nhất		Ả Rập Xê Út Al-Hilal
Hàn Quốc Pohang Steelers
(3 lần mỗi đội)
Trang webTrang web chính thức
AFC Champions League 2021

Tổng cộng có 40 câu lạc bộ tranh tài ở vòng bảng theo thể thức vòng tròn của giải. Các câu lạc bộ từ các giải vô địch quốc gia hàng đầu của châu Á nhận suất vào thẳng vòng bảng, với các câu lạc bộ từ các quốc gia hạng thấp hơn có thể lọt vào thông qua vòng loại play-off, và họ cũng đủ điều kiện để tham dự ở Cúp AFC. Đội vô địch của AFC Champions League giành quyền tham dự FIFA Club World Cup.

Câu lạc bộ thành thành công nhất giải đấu là Al-Hilal và Pohang Steelers, mỗi đội vô địch ba lần. Đương kim vô địch của giải là Ulsan Hyundai, đội vô địch lần thứ hai vào năm 2020.

Lịch sửSửa đổi

1967–2002: Mở đầuSửa đổi

Bắt đầu với tên gọi Giải đấu vô địch các câu lạc bộ châu Á (Asian Champion Club Tournament), giải đấu đầu tiên diễn ra bằng các trận đấu loại trực tiếp đơn giản. 2 câu lạc bộ thành công nhất của giai đoạn này là Hapoel Tel Aviv và Maccabi Tel Aviv, đều đến từ Israel. Điều này một phần là do các đội Ả Rập đều từ chối đối đầu với họ. Năm 1970, Homenetmen của Lebanon từ chối đấu với Hapoel Tel Aviv trong trận bán kết, gián tiếp giúp Hapoel tiến vào trận chung kết, trong khi vào năm 1971, Al-Shorta của Iraq đã từ chối đấu với Maccabi Tel Aviv ba lần ở vòng sơ loại, vòng bảng và trận chung kết[1]. Đỉnh điểm là vào năm 1972 khi hai đội Ả Rập từ chối thi đấu với câu lạc bộ Maccabi Netanya của Israel, khiến cho Israel bị trục xuất khỏi AFC. AFC sau đó cũng xét thấy sự thiếu chuyên nghiệp và không có lợi nhuận của giải đấu nên đã hủy bỏ.

Năm 1985-1986 đánh dấu sự trở lại của giải đấu cấp câu lạc bộ hàng đầu châu Á với tên gọi Giải vô địch bóng đá các câu lạc bộ châu Á (Asian Club Championship). Năm 1990, AFC cho ra mắt giải đấu Cúp các câu lạc bộ đoạt cúp bóng đá quốc gia châu Á (Asian Cup Winners Cup, thường được gọi là Cúp C2 châu Á), và đến năm 1995 là Siêu Cúp châu Á.

2002–nay: Kỷ nguyên Champions LeagueSửa đổi

Mùa giải 2002-03 chứng kiến Giải vô địch các câu lạc bộ châu Á, Cúp C2 châu Á và Siêu cúp bóng đá châu Á sáp nhập để trở thành AFC Champions League. Vòng sơ loại theo thể thức đấu loại trực tiếp sẽ chọn ra 8 đội mạnh nhất cùng với 8 câu lạc bộ xuất sắc nhất từ 2 khu vực phía đông và tây châu Á tiến vào vòng bảng. Trong mùa giải đầu tiên dưới tên gọi AFC Champions League, Al Ain đánh bại BEC Tero với tỉ số 2–1 để trở thành nhà vô địch. Giải đấu sau đó đã bị hoãn lại 1 năm do virus SARS.

Giải đấu đã được tái ra mắt vào năm 2004 với 29 câu lạc bộ tới từ 14 quốc gia. Không giống như các năm trước, lịch thi đấu đã được thay đổi và diễn ra từ tháng 3 đến tháng 11. Trong giai đoạn đầu của giải, 28 câu lạc bộ được chia thành 7 nhóm, mỗi nhóm bao gồm 4 đội đến từ cùng 1 khu vực (Đông Á và Tây Á) để giảm chi phí đi lại, với các trận đấu vòng bảng diễn ra theo thể thức sân nhà và sân khách. Sau đó, 7 đội bóng đứng đầu mỗi nhóm cùng với đương kim vô địch vào vòng tứ kết. Các vòng tứ kết, bán kết và trận chung kết diễn ra theo hình thức lượt đi-lượt về, có áp dụng luật bàn thắng sân khách, hiệp phụ và loạt sút luân lưu như loạt tie-break.

Mùa giải 2005, các câu lạc bộ của Syria bắt đầu tham gia vào giải đấu. 2 năm sau, đến lượt các câu lạc bộ của Úc cũng tham gia giải đấu khi Úc gia nhập AFC vào năm 2006. Do sự thiếu chuyên nghiệp trong bóng đá tại châu Á, nhiều vấn đề vẫn còn tồn tại trong các giải đấu, chẳng hạn như về bạo lực sân cỏ hay chậm nộp danh đăng ký cầu thủ. Nhiều người đã đổ lỗi cho việc tiền thưởng ít cùng chi phí đi lại đắt đỏ như là 1 lý do.

Champions League năm 2009 mở rộng lên thành 32 câu lạc bộ với 10 giải đấu vô địch quốc gia hàng đầu châu Á sẽ có các câu lạc bộ được vào trực tiếp vòng bảng. Mỗi quốc gia sẽ có tối đa 4 đội tham dự, mặc dù không bằng một phần 3 số đội tham gia tại giải đấu cao nhất của mỗi quốc gia, tuy nhiên điều này sẽ tùy thuộc vào giải vô địch của quốc gia đó, cấu trúc giải đấu (chuyên nghiệp), tiếp thị, tài chính, và các tiêu chuẩn khác do Ủy ban AFC Pro-League đưa ra mà sẽ đưa ra quyết định về số đội bóng được tham dự từ giải đấu đó.[2] Các tiêu chí đánh giá và xếp hạng giải đấu cho các quốc gia thành viên tham gia sẽ được điều chỉnh bởi AFC 2 năm 1 lần.[3]

Giải thưởng đã được tăng lên đáng kể từ mùa giải 2009 và các câu lạc bộ có thể kiếm được 1 khoản tiền thưởng ngay cả ở vòng bảng tùy thuộc vào hiệu suất của họ. Phân nhóm được tiến hành theo cách thức giống như 4 giải đấu trước đó, tức là vẫn theo khu vực Đông và Tây Á với bốn bảng của mỗi khu vực. Vòng 16 đội vẫn tiến hành theo thể thức khu vực, tức là 4 đội nhất và 4 đội nhì trong cùng một khu vực sẽ tiến hành thi đấu 1 trận duy nhất để tìm ra 4 đội xuất sắc nhất của mỗi khu vực vào vòng tứ kết. Vòng tứ kết và bán kết sẽ diễn ra theo thể thức lượt đi và về còn trận chung kết sẽ diễn ra một trận duy nhất tại sân trung lập được lựa chọn từ trước.

Western Sydney Wanderers trở thành câu lạc bộ đầu tiên của Úc vô địch của AFC Champions League sau khi họ đánh bại Al Hilal 1–0 trong trận chung kết 2014.

Khuôn khổ giải đấuSửa đổi

Trình độ chuyên mônSửa đổi

Giải đấuSửa đổi

Giải đấu bắt đầu với vòng bảng gồm 32 đội, được chia thành tám bảng đấu. Hạt giống được sử dụng khi thực hiện bốc thăm cho giai đoạn này, với các đội từ cùng một quốc gia không được xếp vào cùng bảng với nhau. Vòng bảng được chia thành hai khu vực; khu vực đầu tiên là bốn nhóm Đông Á và khu vực khác là bốn nhóm Tây Á. Mỗi đội gặp những đội khác trong bảng đấu của mình theo hình thức vòng tròn hai lượt tính điểm. Đội nhất và nhì từ mỗi bảng tiến vào vòng tiếp theo.

Ở vong tiếp theo, đội nhất từ một bảng thi đấu với đội nhì từ một bảng khác cùng khu vực. Giải đấu sử dụng luật bàn thắng sân khách: nếu tổng số điểm của hai trận đấu bị ràng buộc sau 180 phút, thì đội nào ghi được nhiều bàn thắng hơn ở sân trước của đối thủ. Nếu số bàn thắng sân khách bằng nhau, các câu lạc bộ sẽ thi đấu thêm hai hiệp phụ, và luật bàn thắng sân khách không còn được áp dụng. Nếu tổng tỉ số vẫn bằng nhau sau hiệp phụ, trận đấu sẽ được quyết định bởi loạt sút luân lưu. Các đội cùng khu vực (Đông hoặc Tây Á) tiếp tục thi đấu với nhau cho đến trận chung kết.[4]

Các trận đấu ở vòng bảng và vòng 16 đội được diễn ra trong nửa đầu năm (Tháng Hai Tháng Năm). Các trận đấu ở vòng đấu loại trực tiếp sau đó được chơi trong nửa cuối năm (Tháng Tám Tháng Mười Một). Các trận đấu loại trực tiếp áp dụng thể thức hai lượt, bao gồm cả trận chung kết.

Các quốc gia tham dựSửa đổi

Các đội tham dự tới từ 18 quốc gia thành viên AFC đã qua được vòng sơ loại của AFC Champions League. Việc phân chia các đội của các nước thành viên được liệt kê dưới đây; dấu sao là có ít nhất một đội bóng đã bị loại khi đá tại vòng sơ loại. 32 quốc gia của AFC đã từng có các diện tham gia, và các quốc gia chưa bao giờ có đội bóng đá tại vòng bảng không được hiển thị.

Quốc gia tham dự Mùa giải
2002/03 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Đông Á và Đông Nam Á
  Úc – – – – 2 2 2 2 2 3 1* 3 2* 2* 3 2* 2* 3
  Trung Quốc 2 2 2 2 2 2 4 4 4 3 4 4 4 4 3* 4 4 4
  Hồng Kông 0* 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0* 0* 0* 1* 1* 0* 0*
  Indonesia 0* 2 2 0 2 0 1* 1* 1* 0* 0 0 0* 0 0 0* 0* 0*
  Nhật Bản 2 2 2 2 2 3 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 3*
  Hàn Quốc 2 2 2 2 3 2 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
  Malaysia 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0* 0* 0* 0* 1* 1*
  Singapore 0* 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0* 0* 0* 0* 0* 0* 0*
  Thái Lan 2 2 2 0 1 2 0* 0* 0* 1* 2 1* 1* 1* 1* 1* 1* 1*
  Việt Nam 0* 2 2 2 1 2 0 0* 0 0 0 0* 1* 1* 0* 0* 0* 0*
Tổng cộng 8 12 12 8 13 13 16 16 15 15 15 16 16 16 16 16 16 16
Tây Á
  Ả Rập Saudi 1* 2 3 3 2 2 4 4 4 3* 4 4 4 4 4 2 4 4
  Bahrain 0* 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0* 0* 0 0 0* 0 0*
  Iran 2 2 2 2 1 2 4 4 4 3* 3* 4 4 3* 4 4 3* 4
  Iraq 1* 2 2 2 2 2 0 0 0 0 0 0* 0 0 0 0 1* 1*
  Kuwait 0* 1 2 2 2 2 0 0 0 0 0 0* 0* 0 0 0 0* 0*
  Qatar 1* 2 2 2 2 2 2 2 3 4 4 4 2* 2* 2* 4 3* 2*
  Syria 0* 0 2 2 2 2 0 0* 0* 0 0 0 0 0 0 0 0 0
  Turkmenistan 1* 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
  UAE 1* 3 2 2 2 2 4 4 4 4 4 3* 2* 3* 4 4 3* 4
  Uzbekistan 1* 2 2 2 2 2 2 2 2 3* 2* 1* 4 4 2* 2* 2* 1*
Tổng cộng 8 16 17 17 15 16 16 16 17 17 17 16 16 16 16 16 16 16
Tổng cộng
Chung kết 16 28 29 25 28 29 32 32 32 32 32 32 32 32 32 32 32 32
Vòng loại 53 28 29 25 28 29 35 37 36 37 35 47 49 45 47 46 51 52

Hồ sơ và số liệu thống kêSửa đổi

Bài chi tiết: Kỷ lục và số liệu thống kê giải vô địch bóng đá các câu lạc bộ châu Á

Đội vô địchSửa đổi

Bài chi tiết: Danh sách các trận chung kết giải vô địch bóng đá các câu lạc bộ châu Á
Câu lạc bộ Số lần vô địch Số lần giành Á quân Năm vô địch Năm giành Á quân
  Al-Hilal 3 3 1991, 1999–2000, 2019 1986, 1987, 2014
  Pohang Steelers 3 0 1996–97, 1997–98, 2009 -
  Seongnam FC 2 2 1995, 2010 1996–97, 2004
  Esteghlal 2 2 1970, 1990-91 1991, 1998-99
  Urawa Red Diamonds 2 1 2007, 2017 2019
  Jeonbuk Hyundai Motors 2 1 2006, 2016 2011
  Al-Ittihad Jeddah 2 1 2004, 2005 2009
  Quảng Châu Hằng Đại Đào Bảo 2 0 2013, 2015 -
  Al Sadd 2 0 1988–89, 2011 -
  Suwon Samsung Bluewings 2 0 2000–01, 2001–02 -
  Ngân hàng Nông nghiệp Thái Lan1 2 0 1993–94, 1994–95 -
  Maccabi Tel Aviv2 2 0 1969, 1971 -
  Al-Ain 1 2 2002–03 2005, 2016
  Júbilo Iwata 1 2 1998–99 1999–2000, 2000–01
  Liêu Ninh Hoành Vận 1 1 1989–90 1990–91
  Hapoel Tel Aviv2 1 1 1967 1970
  Kashima Antlers 1 0 2018 -
  Western Sydney Wanderers 1 0 2014
  Ulsan Hyundai 1 0 2012 -
  Gamba Osaka 1 0 2008 -
  PAS Tehran1 1 0 1992–93 -
  Tokyo Verdy 1 0 1987 -
  JEF United Chiba 1 0 1986 -
  Busan IPark 1 0 1985–86 -
  FC Seoul 0 2 - 2001–02, 2013
  Al-Ahli 0 2 - 1985–86, 2012
  Persepolis 0 1 - 2018
  Al-Ahli 0 1 - 2015
  Zob Ahan Isfahan 0 1 - 2010
  Adelaide United 0 1 - 2008
  Sepahan 0 1 - 2007
  Al-Karamah 0 1 - 2006
  BEC Tero Sasana 0 1 - 2002–03
  Đại Liên Shide1 0 1 - 1997–98
  Al-Nassr 0 1 - 1995
  Al-Arabi 0 1 - 1994–95
  Oman Club 0 1 - 1993–94
  Al-Shabab 0 1 - 1992–93
  Yokohama F. Marinos 0 1 - 1989–90
  Al-Karkh 0 1 - 1988–89
  Al-Shorta 0 1 - 1971
  Yangzee1 0 1 - 1969
  Selangor 0 1 - 1967
1 Câu lạc bộ không còn tồn tại
2 Năm 1974, Hiệp hội bóng đá Israel bị khai trừ khỏi AFC do áp lực chính trị, và đã trở thành một thành viên đầy đủ của UEFA trong năm 1994. Kết quả là các câu lạc bộ của Israel không còn tham gia vào các giải đấu AFC nữa.

Quốc giaSửa đổi

Bảng danh sách các quốc gia xếp theo số lượng câu lạc bộ của quốc gia đó vô địch và ở vị trí á quân ở AFC Champions League.

Quốc gia Đội vô địch Á quân
  Hàn Quốc 11 6
  Nhật Bản 7 4
  Ả Rập Xê Út 5 9
  Iran 3 5
  Trung Quốc 3 2
  Israel 3 1
  Qatar 2 1
  Thái Lan 2 1
  UAE 1 3
  Úc 1 1
  Iraq 0 2
  Malaysia 0 1
  Oman 0 1
  Syria 0 1

Khu vựcSửa đổi

Liên đoàn (Khu vực) Têns Tổng
EAFF (Đông Á) Đông Á 21 24
AFF (Đông Nam Á) 3
WAFF (Tây Á) Tây Á 8 11
CAFA (Trung Á) 3
SAFF (Nam Á) 0

Ghi chú: Danh sách không bao gồm các câu lạc bộ Israel, đội vô địch mùa giải 1967, 1969 và 1971.

Giải thưởngSửa đổi

Cầu thủ xuất sắc nhất giảiSửa đổi

Năm Cầu thủ Câu lạc bộ
2006   Choi Jin-cheul   Jeonbuk Hyundai Motors
2007   Yuichiro Nagai   Urawa Red Diamonds
2008   Yasuhito Endō   Gamba Osaka
2009   No Byung-jun   Pohang Steelers
2010   Saša Ognenovski   Seongnam Ilhwa Chunma
2011   Lee Dong-gook   Jeonbuk Hyundai Motors
2012   Lee Keun-ho   Ulsan Hyundai
2013   Muriqui   Quảng Châu Hằng Đại Đào Bảo
2014   Ante Covic   Western Sydney Wanderers
2015   Ricardo Goulart   Quảng Châu Hằng Đại Đào Bảo
2016   Omar Abdulrahman   Al-Ain
2017   Yōsuke Kashiwagi   Urawa Red Diamonds
2018   Yuma Suzuki   Kashima Antlers
2019   Bafétimbi Gomis   Al-Hilal

Vua phá lướiSửa đổi

Dưới đây là danh sách những cầu thủ ghi được nhiều bàn thắng nhất trong giải (tính từ 2002 - nay):

Mùa giải Tên cầu thủ Câu lạc bộ Số bàn thắng
2002-03   Hách Hải Đông   Đại Liên Shide 9
2004   Kim Do-Hoon   Seongnam Ilhwa Chunma 9
2005   Mohamed Kallon   Al-Ittihad 6
2006   Magno Alves   Gamba Osaka 9
2007   Mota   Seongnam Ilhwa Chunma 7
2008   Nantawat Thansopa   Krung Thai Bank 9
2009   Leandro   Gamba Osaka 10
2010   Jose Mota   Suwon Samsung Bluewings 9
2011   Lee Dong-Gook   Jeonbuk Hyundai Motors 9
2012   Ricardo Oliveira   Al Jazira 10
2013   Muriqui   Quảng Châu Hằng Đại Đào Bảo 13
2014   Asamoah Gyan   Al-Ain 12
2015   Ricardo Goulart   Quảng Châu Hằng Đại Đào Bảo 8
2016   Adriano   FC Seoul 13
2017   Omar Kharbin   Al-Hilal 10
2018   Baghdad Bounedjah   Al-Sadd 13
2019   Bafétimbi Gomis   Al-Hilal 11

Đội đoạt giải phong cáchSửa đổi

Mùa giải Câu lạc bộ
2007   Urawa Red Diamonds
2008   Gamba Osaka
2009   Pohang Steelers
2010   Seongnam Ilhwa Chunma
2011   Jeonbuk Hyundai Motors
2012   Ulsan Hyundai
2013   FC Seoul
2014   Al-Hilal FC
2015   Quảng Châu Hằng Đại Đào Bảo
2016   Al-Ain
2017   Urawa Red Diamonds
2018   Persepolis
2019   Urawa Red Diamonds

Tham khảoSửa đổi

  1. ^ Amitsur, D. (22 tháng 8 năm 1971). “The Arabs' leg up to Israel in Asian football” (bằng tiếng Hebrew). Davar.Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)
  2. ^ Assessment and participation criteria for 2009–2010 seasons
  3. ^ Criteria for Participation in AFC Club Competitions for 2011–2012 seasons
  4. ^ “"AFC ExCo okays ACL slots, format". The-afc.com. Archived from the original on ngày 3 tháng 12 năm 2013. Truy cập ngày 4 tháng 7 năm 2014”.

Liên kết ngoàiSửa đổi

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=AFC_Champions_League&oldid=64871076”