Thượng tướng Quân đội nhân dân Việt Nam
Thượng tướng Quân đội nhân dân Việt Nam (trong Hải quân, còn được gọi là Đô đốc Hải quân Nhân dân Việt Nam) là cấp quân hàm sĩ quan quân đội cao cấp thứ nhì trong Quân đội nhân dân Việt Nam với cấp hiệu 3 ngôi sao vàng. Theo quy định hiện hành tại Điều 88 Hiến pháp Việt Nam 2013, các quân hàm sĩ quan cấp tướng (bao gồm cả quân hàm Thượng tướng và Đô đốc) do Chủ tịch nước kiêm Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng và An ninh Quốc gia ký quyết định phong cấp.
| Thượng tướng | |
|---|---|
 Cầu vai Thượng tướng Việt Nam | |
| Quốc gia |  Việt Nam |
| Thuộc |  Quân đội nhân dân Việt Nam |
| Hạng | 3 sao |
| Hình thành | 1958 |
| Nhóm hàm | tướng |
| Hàm trên | Đại tướng |
| Hàm dưới | Trung tướng |
| Tương đương | Đô đốc |
Lịch sử hình thànhSửa đổi
Cấp bậc Thượng tướng lần đầu tiên được quy định là cấp bậc giữa Đại tướng và Trung tướng (trước đó 2 cấp bậc này liền kề nhau) với Luật Quy định chế độ phục vụ của Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam ngày 31 tháng 5 năm 1958[1]. Và Nghị định 307-TTg ngày 20 tháng 6 năm 1958 cũng quy định quân hàm Thượng tướng mang 3 ngôi sao vàng trên cấp hiệu. Ngày 31 tháng 8 năm 1959, hai quân nhân đầu được phong quân hàm này (vượt cấp từ Thiếu tướng năm 1948, không qua cấp trung gian) là Tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam Văn Tiến Dũng (sau thăng lên Đại tướng) và Chính ủy Quân khu Việt Bắc Chu Văn Tấn.
Từ ngày 30 tháng 12 năm 1981, quân hàm Thượng tướng Hải quân được quy định tên gọi riêng là Đô đốc Hải quân với Luật về Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam[2]. Từ đó đến nay chỉ mới có 2 quân nhân được thụ phong hàm này là Giáp Văn Cương (phong năm 1988) và Nguyễn Văn Hiến (phong năm 2011).
Tính đến tháng 8 năm 2019, Quân đội nhân dân Việt Nam đã có 54 sĩ quan được phong quân hàm Thượng tướng và Đô đốc (không tính các sĩ quan đã được phong lên Đại tướng). Quân hàm Thượng tướng thường được phong cho các sĩ quan cấp cao nắm giữ các chức vụ: Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Tổng Tham mưu trưởng, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị, Phó Tổng tham mưu trưởng, Phó Chủ nhiệm Tổng cục chính trị, Giám đốc Học viện Quốc phòng, Chính ủy Học viện Quốc phòng. Trong hầu hết các trường hợp, đối với các chức vụ Tư lệnh Quân khu, Quân chủng, cấp bậc cao nhất mà các quân nhân nắm giữ chức vụ này là quân hàm Trung tướng. Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp ngoại lệ như tướng Đoàn Khuê được phong Thượng tướng năm 1986 (sau lên Đại tướng) khi đang làm Phó Tư lệnh - Tham mưu trưởng Bộ đội tình nguyện Việt Nam tại Campuchia hoặc tướng Vũ Lăng được phong Thượng tướng khi đang là Giám đốc Học viện Lục quân,... Ngoài ra, từng có 2 trường hợp quân hàm Thượng tướng ( hay còn gọi là Đô đốc ) được phong cho Tư lệnh Quân chủng Hải quân do kiêm nhiệm chức vụ. Tuy vậy, đối với các chức vụ Tổng cục trưởng, Chính ủy Tổng cục, Tư lệnh, Chính ủy Quân chủng Phòng không - Không quân, Tư lệnh, Chính ủy Bộ đội Biên phòng, Tư lệnh, Chính ủy Cảnh sát biển chưa từng có quân nhân nào được phong cấp Thượng tướng. Một số trường hợp tướng lĩnh xuất thân từ các quân chủng Hải quân, Phòng không - Không quân được thăng Thượng tướng khi không còn công tác trong quân chủng.
Về cơ bản, Thượng tướng quân đội nhân dân Việt Nam được xếp ngang cấp tư lệnh Tập đoàn quân (Đại tướng) ở các nước khác.
Danh sách các Thượng tướng và Đô đốc Việt NamSửa đổi
Các Thượng tướng đã mất, giải ngũ hoặc về hưuSửa đổi
Danh sách này được xếp theo thứ tự năm phong.
| TT | Họ tên | Năm sinh-Năm mất | Năm thụ phong | Chức vụ cao nhất | Ghi chú |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Chu Văn Tấn | 1910-1984 | 1959[3] | Phó chủ tịch Quốc hội Bộ trưởng Bộ Quốc phòng (1945-1946) Chánh án Tòa án Quân sự Tư lệnh kiêm Chính ủy Liên khu Việt Bắc Chính ủy Quân khu Việt Bắc |
Dân tộc Nùng Một trong hai Thượng tướng đầu tiên Huân chương Độc lập hạng Nhất |
| 2 | Song Hào | 1917-2004 | 1974[4] | Bí thư Trung ương Đảng (1976-1982) Phó bí thư Quân ủy Trung ương Bộ trưởng Bộ Thương binh và Xã hội Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị |
Huân chương Sao vàng |
| 3 | Trần Văn Trà | 1919–1996 | 1974[5] | Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Phó Tổng tham mưu trưởng(1955-1962) Phó Chủ nhiệm Tổng cục Quân huấn (1958) Giám đốc Học viện quân chính Chánh án Tòa án quân sự Trung ương (1961) Tư lệnh Quân giải phóng miền Nam (1963-1967 và 1973-1975) |
2 Huân chương Hồ Chí Minh |
| 4 | Trần Nam Trung | 1912–2009 | 1974[6] | Chủ nhiệm Ủy ban Thanh tra Chính phủ (1976-1982) Bộ trưởng Quốc phòng Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa Miền Nam Việt Nam |
Huân chương Sao Vàng |
| 5 | Hoàng Cầm | 1920-2013 | 1984[7] | Tổng thanh tra Quân đội (1987-1992) | Huân chương Hồ Chí Minh |
| 6 | Vũ Lập | 1924-1987 | 1984[8] | Trưởng ban Ban Dân tộc Trung ương Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc của Chính phú Tư lệnh Quân khu Tây Bắc Tư lệnh kiêm Chính ủy Quân khu 2 |
Huân chương Hồ Chí Minh |
| 7 | Trần Văn Quang | 1917-2013 | 1984[5] | Thứ trưởng Bộ Quốc phòng | Huân chương Sao Vàng |
| 8 | Hoàng Minh Thảo | 1921-2008 | 1984[9] | Viện trưởng Học viện Lục quân Đà Lạt (1976-1977) Viện trưởng Học viện Quân sự Cấp cao(1977-1989) Viện trưởng Viện Chiến lược Quân sự (1990-1995) |
Giáo sư (1986) Nhà giáo Nhân dân (1988) Giải thưởng Hồ Chí Minh Huân chương Hồ Chí Minh |
| 9 | Đàm Quang Trung | 1921-1995 | 1984[10] | Bí thư Trung ương Đảng (1986-1991) Phó Chủ tịch Hội đồng Nhà nước (1987-1992) Chủ tịch Hội đồng Dân tộc (1987-1992) Tư lệnh kiêm Chính ủy Quân khu 1 Tư lệnh Quân khu Đông Bắc Tư lệnh Quân khu Việt Bắc |
Dân tộc Tày Huân chương Sao vàng (truy tặng năm 2007) |
| 10 | Nguyễn Hữu An | 1926-1995 | 1986[11] | Phó Tổng Thanh tra quân đội Giám đốc Học viện Quân sự cấp cao |
Phó Giáo sư Huân chương Độc lập hạng nhất |
| 11 | Nguyễn Minh Châu | 1921-1999 | 1986[12] | Phó Tổng thanh tra Quân đội | Huân chương Hồ Chí Minh |
| 12 | Lê Ngọc Hiền | 1928-2006 | 1986[13] | Phó Tổng Tham mưu trưởng (1974) | Huân chương Độc lập hạng nhất |
| 13 | Lê Quang Hòa | 1914-1993 | 1986[13] | Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (1980) | Huân chương Hồ Chí Minh |
| 14 | Vũ Lăng | 1921-1988 | 1986[8] | Cục trưởng Cục Tác chiến
Giám đốc HV Lục Quân Đà Lạt |
Giáo sư Huân chương Độc lập hạng nhất |
| 15 | Phạm Ngọc Mậu | 1919-1993 | 1986[14] | Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị | Huân chương Hồ Chí Minh |
| 16 | Bùi Phùng | 1920-1999 | 1986[15] | Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (1977-1988) | Huân chương Hồ Chí Minh |
| 17 | Trần Sâm | 1918-2009 | 1986[16] | Bộ trưởng Bộ Vật tư (1976 - 1982) Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (1963-1976, 1982-1990) |
Huân chương Hồ Chí Minh |
| 18 | Phùng Thế Tài | 1920-2014 | 1986[17] | Phó Tổng Tham mưu trưởng | |
| 19 | Đinh Đức Thiện | 1913–1987 | 1986[18] | Bộ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải Bộ trưởng phụ trách công tác Dầu khí Thứ trưởng Bộ Quốc phòng |
Huân chương Hồ Chí Minh |
| 20 | Nguyễn Chơn | 1927-2015 | 1988[19] | Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (1994-1999) | Anh hùng LLVT (1970) |
| 21 | Giáp Văn Cương | 1921-1990 | 1988[20] | Phó Tổng Tham mưu trưởng (1974) | Đô đốc Hải quân Huân chương Độc lập hạng nhất |
| 22 | Đặng Vũ Hiệp | 1928-2008 | 1988[21] | Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (1977-1984) | |
| 23 | Nguyễn Nam Khánh | 1925-2013 | 1988[12] | Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị | |
| 24 | Đào Đình Luyện | 1929-1999 | 1988[22] | Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Tổng Tham mưu trưởng (1991-1995) |
Anh hùng LLVT (2015)
Huân chương Độc lập hạng nhất |
| 25 | Lê Khả Phiêu | 1931- | 1992[23] | Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam (1997-2001)
Thường trực Bộ chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam |
Huân chương Sao Vàng (2007) |
| 26 | Nguyễn Trọng Xuyên | 1926-2012 | 1992[24] | Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (1988-1989) | Huân chương Độc lập hạng nhất |
| 27 | Phạm Thanh Ngân | 1939- | 1999[14] | Ủy viên Bộ Chính trị (1996-2001) Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị (1998-2001) |
Anh hùng LLVT (1969) |
| 28 | Nguyễn Huy Hiệu | 1947- | 2003[25] | Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (1998-2011) | Anh hùng LLVT (1973) |
| 29 | Nguyễn Văn Được | 1946- | 2004[26] | Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (2002-2011) | Anh hùng LLVT (1976) |
| 30 | Phan Trung Kiên | 1946- | 2004[26] | Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (2002-2011) | Anh hùng LLVT (1978) |
| 31 | Nguyễn Văn Rinh | 1942- | 2004[26] | Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (1998-2007) | Huân chương Độc lập hạng nhất |
| 32 | Nguyễn Thế Trị | 1940- | 2004[26] | Giám đốc Học viện Quốc phòng (1997-2007) | Ủy viên TW Đảng khóa (1996-2006) |
| 33 | Nguyễn Khắc Nghiên | 1951-2010 | 2007[27] | Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Tổng Tham mưu trưởng (2006-2010) |
Ủy viên TW Đảng khóa (2001-2011) |
| 34 | Bùi Văn Huấn | 1945 - | 2009[28] | Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị (2006-2011) | Ủy viên TW Đảng khóa (1996-2011) |
| 35 | Nguyễn Thành Cung | 1953- | 2011 | Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (2011-2016) | Ủy viên TW Đảng khóa X XI (2006-2016) |
| 36 | Lê Hữu Đức | 1955- | 2011 | Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (2010-2016) | Ủy viên TW Đảng khóa XI (2011-2016) |
| 37 | Nguyễn Văn Hiến | 1954- | 2011 | Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (2009-2016) Tư lệnh Quân chủng Hải quân (2004-2015) |
Đô đốc Hải quân, Ủy viên TW Đảng khóa X XI (2006-2016) |
| 38 | Trương Quang Khánh | 1953- | 2011 | Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (2009-2016) | Ủy viên TW Đảng khóa (2006-2016) |
| 39 | Phạm Xuân Hùng | 1953- | 2014[29] | Phó Tổng Tham mưu trưởng (2008-2016) | Ủy viên TW Đảng khóa XI (2006-2016) |
| 40 | Mai Quang Phấn | 1953- | 2014[29] | Phó Chủ nhiệm Tổng cục chính trị (2012-2016) | Ủy viên TW Đảng khóa XI (2006-2016) |
| 41 | Võ Tiến Trung | 1954- | 2014[29] | Giám đốc Học viện Quốc phòng (2009-2016) | Ủy viên TW Đảng khóa XI (2011-2016) |
| 42 | Huỳnh Ngọc Sơn | 1951- | 2015 | Phó Chủ tịch Quốc hội (2007-2016) | Ủy viên TW Đảng khóa XI (2006-2016) |
| 43 | Phương Minh Hòa | 1955- | 2015[30] | Phó Chủ nhiệm Tổng cục chính trị (2015-2016) | Ủy viên TW Đảng khóa XI (2006-2016) |
| 44 | Võ Văn Tuấn | 1957- | 2015 | Phó Tổng Tham mưu trưởng (2011-2017) | |
| 45 | Phạm Hồng Hương | 1959 | 2018 | Phó Tổng Tham mưu trưởng (10/2015-06/2019) |
Các Thượng tướng đương nhiệmSửa đổi
Chú thíchSửa đổi
- ^ Luật Quy định chế độ phục vụ của Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam năm 1958
- ^ Luật về Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam năm 1981
- ^ Sắc lệnh 110/SL ngày 31 tháng 8 năm 1959
- ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 867.
- ^ a ă Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 1009.
- ^ Phan Hoàng, "Phỏng vấn các tướng lĩnh".
- ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 478.
- ^ a ă Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 1187.
- ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 480.
- ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 323.
- ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 718.
- ^ a ă Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 720.
- ^ a ă Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 596.
- ^ a ă Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 771.
- ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 105.
- ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 1006.
- ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 811.
- ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 357.
- ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 712, 713.
- ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 425.
- ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 342.
- ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 335.
- ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 594.
- ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 728.
- ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 717.
- ^ a ă â b 72 cán bộ được thăng quân hàm cấp tướng
- ^ Bộ trưởng Quốc phòng được phong hàm đại tướng
- ^ Trao quyết định thăng quân hàm thượng tướng cho đồng chí Bùi Văn Huấn
- ^ a ă â “Trao quyết định phong hàm Thượng tướng cho 4 sĩ quan Quân đội”.
- ^ “Thượng tướng Phương Minh Hòa”.
- ^ a ă “Ba sĩ quan quân đội được thăng quân hàm thượng tướng”.
- ^ a ă â Quân đội có thêm 4 thượng tướng