Thượng tướng Quân đội nhân dân Việt Nam

Thượng tướng Quân đội nhân dân Việt Nam là một tướng lĩnh cấp cao, có cấp bậc sĩ quan cao thứ nhì trong hệ thống Quân hàm Quân đội nhân dân Việt Nam với cấp hiệu 3 ngôi sao vàng[1].

Thượng tướng
Vietnam People's Army Colonel General.jpg
Cầu vai Thượng tướng QĐND Việt Nam
Quốc gia Việt Nam
ThuộcFlag of the People's Army of Vietnam.svg Quân đội nhân dân Việt Nam
Hạng3 sao
Hình thành1958
Nhóm hàmTướng lĩnh
Hàm trênĐại tướng
Hàm dướiTrung tướng
Tương đươngĐô đốc

Theo quy định hiện hành tại Điều 88 Hiến pháp Việt Nam 2013, các quân hàm sĩ quan cấp tướng (bao gồm cả quân hàm Thượng tướng và Đô đốc) do Chủ tịch nước kiêm Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng và An ninh Quốc gia ký quyết định phong cấp.

Quân hàm Thượng tướng (trong Hải quân, còn được gọi là Đô đốc Hải quân Nhân dân Việt Nam) chỉ được phong cho các tướng lĩnh cấp cao nắm giữ các chức vụ: Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Tổng Tham mưu trưởng, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị, Phó Tổng tham mưu trưởng, Phó Chủ nhiệm Tổng cục chính trị, Giám đốc Học viện Quốc phòng, Chính ủy Học viện Quốc phòng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng kiêm Tư lệnh Quân chủng Hải quân, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội

Lịch sử hình thànhSửa đổi

• Cấp bậc Thượng tướng lần đầu tiên được quy định là cấp bậc giữa Đại tướng và Trung tướng (trước đó 2 cấp bậc này liền kề nhau) với Luật Quy định chế độ phục vụ của Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam ngày 31 tháng 5 năm 1958[2]. Theo Nghị định 307–TTg ngày 20 tháng 6 năm 1958 có quy định quân hàm Thượng tướng mang 3 ngôi sao vàng trên cấp hiệu.

• Ngày 31 tháng 8 năm 1959, hai quân nhân đầu được phong quân hàm này (vượt cấp từ Thiếu tướng năm 1948, không qua cấp trung gian) là Tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam Văn Tiến Dũng (sau thăng lên Đại tướng) và Chính ủy Quân khu Việt Bắc Chu Văn Tấn.

• Từ ngày 30 tháng 12 năm 1981, quân hàm Thượng tướng Hải quân được quy định tên gọi riêng là Đô đốc Hải quân với Luật về Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam[3]. Từ đó đến nay chỉ mới có 2 quân nhân được thụ phong hàm này là Giáp Văn Cương (phong năm 1988) và Nguyễn Văn Hiến (phong năm 2011).

• Tính đến tháng 10 năm 2019, Quân đội nhân dân Việt Nam đã có 56 sĩ quan được phong quân hàm Thượng tướng và Đô đốc (không tính các sĩ quan đã được phong lên Đại tướng).

• Quân hàm Thượng tướng được phong cho các tướng lĩnh cấp cao nắm giữ các chức vụ: Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Tổng Tham mưu trưởng, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị, Phó Tổng tham mưu trưởng, Phó Chủ nhiệm Tổng cục chính trị, Giám đốc Học viện Quốc phòng, Chính ủy Học viện Quốc phòng.

• Quân hàm Đô đốc được phong cho các tướng lĩnh cấp cao nắm giữ chức vụ: Tư lệnh Quân chủng Hải quân

Tuy nhiên, đã có một số trường hợp ngoại lệ như tướng Đoàn Khuê được phong Thượng tướng năm 1986 (sau lên Đại tướng) khi đang làm Phó Tư lệnh – Tham mưu trưởng Bộ đội tình nguyện Việt Nam tại Campuchia hoặc tướng Vũ Lăng được phong Thượng tướng khi đang là Giám đốc Học viện Lục quân,...

• Đối với các chức vụ Tổng cục trưởng, Chính ủy Tổng cục, Tư lệnh, Chính ủy Quân chủng Phòng không – Không quân, Tư lệnh, Chính ủy Bộ đội Biên phòng, Tư lệnh, Chính ủy Cảnh sát biển chưa từng có quân nhân nào được phong cấp Thượng tướng. Một số trường hợp tướng lĩnh xuất thân từ các quân chủng Hải quân, Phòng không – Không quân được thăng Thượng tướng khi không còn công tác trong quân chủng.

• Trên nguyên tắc, Thượng tướng quân đội nhân dân Việt Nam được xếp tương đương cấp Tư lệnh Tập đoàn quân (Đại tướng) ở quân đội các nước khác.

Danh sách các Đô đốc Hải quân Việt NamSửa đổi

Thứ tự Hình Họ tên Năm sinh – năm mất Năm thụ phong Chức vụ cao nhất Ghi chú
1   Giáp Văn Cương 1921–1990 1988[4] Phó Tổng Tham mưu trưởng kiêm Tư lệnh Quân chủng Hải quân Huân chương Độc lập hạng nhất
2   Nguyễn Văn Hiến 1954– 2011 Thứ trưởng Bộ Quốc phòng kiêm Tư lệnh Quân chủng Hải quân Ủy viên TW Đảng khóa X XI (2006–2016)

Danh sách các Thượng tướng Việt NamSửa đổi

Các Thượng tướng đã qua đời hoặc nghỉ hưuSửa đổi

Năm 1959Sửa đổi

Thứ tự Họ tên Năm sinh – Năm mất Năm thụ phong Chức vụ cao nhất Ghi chú
1 Chu Văn Tấn 1910–1984 1959[5]
  • Phó chủ tịch Quốc hội
  • Bộ trưởng Bộ Quốc phòng (1945–1946)
  • Chánh án Tòa án Quân sự
  • Tư lệnh kiêm Chính ủy Liên khu Việt Bắc
  • Chính ủy Quân khu Việt Bắc
 Dân tộc Nùng
Một trong hai Thượng tướng đầu tiên
Huân chương Độc lập hạng Nhất

Năm 1974Sửa đổi

Thứ tự Họ tên Năm sinh – năm mất Năm thụ phong Chức vụ cao nhất Ghi chú
1 Song Hào 1917–2004 1974[6]
  • Bí thư Trung ương Đảng (1976–1982)
  • Phó bí thư Quân ủy Trung ương
  • Bộ trưởng Bộ Thương binh và Xã hội
  • Thứ trưởng Bộ Quốc phòng
  • Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị
 Huân chương Sao vàng
2 Trần Văn Trà 1919–1996 1974[7]
  • Thứ trưởng Bộ Quốc phòng
  • Phó Tổng tham mưu trưởng(1955–1962)
  • Phó Chủ nhiệm Tổng cục Quân huấn (1958)
  • Giám đốc Học viện quân chính
  • Chánh án Tòa án quân sự Trung ương (1961)
  • Tư lệnh Quân giải phóng miền Nam (1963–1967 và 1973–1975)
 2 Huân chương Hồ Chí Minh
3 Trần Nam Trung 1912–2009 1974[8]
  • Chủ nhiệm Ủy ban Thanh tra Chính phủ (1976–1982)
  • Bộ trưởng Quốc phòng Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa Miền Nam Việt Nam
 Huân chương Sao Vàng

Năm 1984Sửa đổi

Thứ tự Họ tên Năm sinh – Năm mất Năm thụ phong Chức vụ cao nhất Ghi chú
1 Hoàng Cầm 1920–2013 1984[9]
  • Tổng thanh tra Quân đội (1987–1992)
 Huân chương Hồ Chí Minh
2 Vũ Lập 1924–1987 1984[10]
  • Trưởng ban Ban Dân tộc Trung ương
  • Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc của Chính phủ
  • Tư lệnh Quân khu Tây Bắc
  • Tư lệnh kiêm Chính ủy Quân khu 2
 Huân chương Hồ Chí Minh
3 Trần Văn Quang 1917–2013 1984[7]
  • Thứ trưởng Bộ Quốc phòng
 Huân chương Sao Vàng
4 Hoàng Minh Thảo 1921–2008 1984[11]
  • Viện trưởng Học viện Lục quân Đà Lạt (1976–1977)
  • Viện trưởng Học viện Quân sự Cấp cao (1977–1989)
  • Viện trưởng Viện Chiến lược Quân sự (1990–1995)
 Giáo sư (1986)
Nhà giáo Nhân dân (1988)
Giải thưởng Hồ Chí Minh
Huân chương Hồ Chí Minh
5 Đàm Quang Trung 1921–1995 1984[12]
  • Bí thư Trung ương Đảng (1986–1991)
  • Phó Chủ tịch Hội đồng Nhà nước (1987–1992)
  • Chủ tịch Hội đồng Dân tộc (1987–1992)
  • Tư lệnh kiêm Chính ủy Quân khu 1
  • Tư lệnh Quân khu Đông Bắc
  • Tư lệnh Quân khu Việt Bắc
 Dân tộc Tày
Huân chương Sao vàng (truy tặng năm 2007)

Năm 1986 [13]Sửa đổi

Thứ tự Họ tên Năm sinh – Năm mất Năm thụ phong Chức vụ cao nhất Ghi chú
1 Nguyễn Hữu An 1926–1995 1986[14]
  • Phó Tổng Thanh tra quân đội
  • Giám đốc Học viện Quân sự cấp cao
 Phó Giáo sư
Huân chương Độc lập hạng nhất
2 Nguyễn Minh Châu 1921–1999 1986[15]
  • Phó Tổng thanh tra Quân đội
 Huân chương Hồ Chí Minh
3 Lê Ngọc Hiền 1928–2006 1986[16]
  • Phó Tổng Tham mưu trưởng (1974)
 Huân chương Độc lập hạng nhất
4 Lê Quang Hòa 1914–1993 1986[16]
  • Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (1980)
 Huân chương Hồ Chí Minh
5 Vũ Lăng 1921–1988 1986[10]
  • Cục trưởng Cục Tác chiến
  • Giám đốc Học viện Lục Quân Đà Lạt
 Giáo sư
Huân chương Độc lập hạng nhất
6 Phạm Ngọc Mậu 1919–1993 1986[17]
  • Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị
 Huân chương Hồ Chí Minh
7 Bùi Phùng 1920–1999 1986[18] Huân chương Hồ Chí Minh
8 Trần Sâm 1918–2009 1986[19]
  • Bộ trưởng Bộ Vật tư (1976 – 1982)
  • Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (1963–1976, 1982–1990)
 Huân chương Hồ Chí Minh
9 Phùng Thế Tài 1920–2014 1986[20]
  • Phó Tổng Tham mưu trưởng
 Huân chương Hồ Chí Minh
10 Đinh Đức Thiện 1913–1987 1986[21]
  • Bộ trưởng Bộ Giao thông – Vận tải
  • Bộ trưởng phụ trách công tác Dầu khí
  • Thứ trưởng Bộ Quốc phòng
 Huân chương Sao vàng

Năm 1988Sửa đổi

Thứ tự Họ tên Năm sinh – Năm mất Năm thụ phong Chức vụ cao nhất Ghi chú
1 Nguyễn Chơn 1927–2015 1988[22]
  • Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (1994–1999)
 Anh hùng LLVT (1970)
2 Đặng Vũ Hiệp 1928–2008 1988[23]
  • Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (1977–1984)
3 Nguyễn Nam Khánh 1925–2013 1988[15]
  • Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị
4 Đào Đình Luyện 1929–1999 1988[24]
  • Thứ trưởng Bộ Quốc phòng
  • Tổng Tham mưu trưởng (1991–1995)
 Anh hùng LLVT (2015)

Huân chương Độc lập hạng nhất

Năm 1992Sửa đổi

Thứ tự Họ tên Năm sinh – Năm mất Năm thụ phong Chức vụ cao nhất Ghi chú
1 Lê Khả Phiêu 1931–2020 1992[25] Huân chương Sao Vàng (2007)

Mất năm 2020

2 Nguyễn Trọng Xuyên 1926–2012 1992[26]
  • Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (1988–1989)
 Huân chương Độc lập hạng nhất

Năm 1999Sửa đổi

Thứ tự Họ tên Năm sinh – Năm mất Năm thụ phong Chức vụ cao nhất Ghi chú
1 Phạm Thanh Ngân 1939– 1999[17]
  • Ủy viên Bộ Chính trị (1996–2001)
  • Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị (1998–2001)
 Anh hùng LLVT (1969)

Năm 2003Sửa đổi

Thứ tự Họ tên Năm sinh – Năm mất Năm thụ phong Chức vụ cao nhất Ghi chú
1 Nguyễn Huy Hiệu 1947– 2003[27] Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (1998–2011) Anh hùng LLVT (1973)

Năm 2004Sửa đổi

Thứ tự Họ tên Năm sinh – Năm mất Năm thụ phong Chức vụ cao nhất Ghi chú
1 Nguyễn Văn Được 1946– 2004[28] Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (2002–2011) Anh hùng LLVT (1976)
2 Phan Trung Kiên 1946– 2004[28] Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (2002–2011) Anh hùng LLVT (1978)
3 Nguyễn Văn Rinh 1942– 2004[28] Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (1998–2007) Huân chương Độc lập hạng nhất
4 Nguyễn Thế Trị 1940– 2004[28] Giám đốc Học viện Quốc phòng (1997–2007) Ủy viên TW Đảng khóa (1996–2006)

Năm 2007Sửa đổi

Thứ tự Họ tên Năm sinh – Năm mất Năm thụ phong Chức vụ cao nhất Ghi chú
1 Nguyễn Khắc Nghiên 1951–2010 2007[29] Ủy viên TW Đảng khóa (2001–2011)

Năm 2009Sửa đổi

Thứ tự Họ tên Năm sinh – Năm mất Năm thụ phong Chức vụ cao nhất Ghi chú
1 Bùi Văn Huấn 1945 – 2009[30] Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị (2006–2011) Ủy viên TW Đảng khóa (1996–2011)

Năm 2011Sửa đổi

Thứ tự Họ tên Năm sinh – Năm mất Năm thụ phong Chức vụ cao nhất Ghi chú
1 Nguyễn Thành Cung 1953– 2011 Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (2011–2016) Ủy viên TW Đảng khóa X XI (2006–2016)
2 Lê Hữu Đức 1955– 2011 Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (2010–2016) Ủy viên TW Đảng khóa XI (2011–2016)
3 Trương Quang Khánh 1953– 2011 Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (2009–2016) Ủy viên TW Đảng khóa (2006–2016)

Năm 2014Sửa đổi

Thứ tự Họ tên Năm sinh – Năm mất Năm thụ phong Chức vụ cao nhất Ghi chú
1 Phạm Xuân Hùng 1953– 2014[31] Phó Tổng Tham mưu trưởng (2008–2016) Ủy viên TW Đảng khóa XI (2006–2016)
2 Mai Quang Phấn 1953– 2014[31] Phó Chủ nhiệm Tổng cục chính trị (2012–2016) Ủy viên Quân ủy Trung ương, Ủy viên TW Đảng khóa XI (2006–2016)
3 Võ Tiến Trung 1954– 2014[31] Giám đốc Học viện Quốc phòng (2009–2016) Ủy viên TW Đảng khóa XI (2011–2016)

Năm 2015Sửa đổi

Thứ tự Họ tên Năm sinh – Năm mất Năm thụ phong Chức vụ cao nhất Ghi chú
1 Huỳnh Ngọc Sơn 1951– 2015 Phó Chủ tịch Quốc hội (2007–2016) Ủy viên Đảng đoàn Quốc hội, Ủy viên TW Đảng khóa XI (2006–2016)
2 Phương Minh Hòa 1955– 2015[32] Phó Chủ nhiệm Tổng cục chính trị (2015–2016) Ủy viên TW Đảng khóa XI (2006–2016)
3 Võ Văn Tuấn 1957– 2015 Phó Tổng Tham mưu trưởng (2011–2017)

Năm 2016Sửa đổi

Thứ tự Họ tên Năm sinh – Năm mất Năm thụ phong Chức vụ cao nhất Ghi chú
1 Phạm Ngọc Minh 1959 2016 Phó Tổng Tham mưu trưởng (2013–2019)

Năm 2018Sửa đổi

Thứ tự Họ tên Năm sinh – Năm mất Năm thụ phong Chức vụ cao nhất Ghi chú
1 Phạm Hồng Hương 1959 2018 Phó Tổng Tham mưu trưởng (10/2015–06/2019)

Năm 2019

Thứ tự Họ tên Năm sinh – Năm mất Năm thụ phong Chức vụ cao nhất Ghi chú
1

Các Thượng tướng đương nhiệmSửa đổi

TT Họ tên Năm sinh Năm thụ phong Chức vụ khi thụ phong Ghi chú
1 Nguyễn Chí Vịnh 1957 2011 Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (2009–) Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương.
2 Bế Xuân Trường 1957 2015[33] Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (2015–) Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương.
3 Võ Trọng Việt 1957 2015[33] Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (2015–2016)
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Quốc hội (2016–nay) 		Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Ủy viên Đảng đoàn Quốc hội.
4 Lê Chiêm 1958 2016[34] Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương.
5 Trần Đơn 1958 2016[34] Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương.
6 Nguyễn Phương Nam 1957 2016[34] Phó Tổng Tham mưu trưởng (2015–nay) Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương.
7 Phan Văn Giang 1960 2017 Tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam

Thứ trưởng Thường trực Bộ Quốc phòng

Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương.
8 Nguyễn Trọng Nghĩa 1962 2017 Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương.
9 Đỗ Căn 1961 2019 Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị
10 Trần Quang Phương 1961 2019 Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương.

Chú thíchSửa đổi

  1. ^ Công báo /Số 33 + 34/Ngày 08-01-2015 về Luật sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam
  2. ^ Luật Quy định chế độ phục vụ của Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam năm 1958
  3. ^ Luật về Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam năm 1981
  4. ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 425.
  5. ^ Sắc lệnh 110/SL ngày 31 tháng 8 năm 1959
  6. ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 867.
  7. ^ a ă Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 1009.
  8. ^ Phan Hoàng, "Phỏng vấn các tướng lĩnh".
  9. ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 478.
  10. ^ a ă Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 1187.
  11. ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 480.
  12. ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 323.
  13. ^ Nghị quyết số 704 NQ/HĐNN7, ngày 30-01-1986 của Hội đồng Nhà nước về việc thăng quân hàm từ cấp Trung tướng lên cấp Thượng tướng cho 10 quân nhân (do Chủ tịch Trường Chinh Ký) - Wikisource
  14. ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 718.
  15. ^ a ă Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 720.
  16. ^ a ă Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 596.
  17. ^ a ă Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 771.
  18. ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 105.
  19. ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 1006.
  20. ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 811.
  21. ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 357.
  22. ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 712, 713.
  23. ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 342.
  24. ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 335.
  25. ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 594.
  26. ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 728.
  27. ^ Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam 2004. tr. 717.
  28. ^ a ă â b 72 cán bộ được thăng quân hàm cấp tướng
  29. ^ Bộ trưởng Quốc phòng được phong hàm đại tướng
  30. ^ Trao quyết định thăng quân hàm thượng tướng cho đồng chí Bùi Văn Huấn
  31. ^ a ă â “Trao quyết định phong hàm Thượng tướng cho 4 sĩ quan Quân đội”. 
  32. ^ “Thượng tướng Phương Minh Hòa”. 
  33. ^ a ă “Ba sĩ quan quân đội được thăng quân hàm thượng tướng”. 
  34. ^ a ă â Quân đội có thêm 4 thượng tướng

Xem thêmSửa đổi

Chú thíchSửa đổi

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Thượng_tướng_Quân_đội_nhân_dân_Việt_Nam&oldid=64072110”